Prawo rzymskie. Marginalia

Maciej Jońca
ISBN: 978-83-8061-100-9
Stron: 448
Format: A5
Rok wydania: 2015

Książka Macieja Jońcy stanowi ważki głos w toczącej się trochę na marginesie innych, ciągle uznawanych za ważniejsze spraw, dyskusji o "potrzebie znajomości i praktykowania prawa rzymskiego". Właściwą, trudną do przecenienia rolę pracy w obrębie tego dyskursu wyznacza chyba kilka jej zasadniczych cech, którym warto poświęcić drobną choćby refleksję. Oto wydaje się, iż zasadniczy jej cel jest nieco ukryty. Książka nie epatuje "łatwymi" i niekiedy pełnymi podejrzanej, co do szczerości empatii deklaracjami, które zwykle odwołują się do "mitu rzymskich korzeni współczesnego prawa". Ta pozbawiana ciągle nowej, świeżej argumentacji teza, jak wiele odzieranych z dowodów aksjomatów, staje się często rodzajem prawdy powtarzanej raczej na zasadzie pewnego komunału, bez głębszego przekonania i wiary w jego prawdziwość. Tymczasem autor pokazuje zupełnie oryginalne, rzec można "ożywcze" i często zaskakujące swoją proweniencją argumenty. Potrafi, zatem przekonywać w sposób daleki od łatwego i taniego dydaktyzmu. Potrafi też być krytyczny wobec przedmiotu swych dociekań i patrzy nań z potrzebnym dystansem.

Z recenzji dr hab. Dariusza Słapka

Przedmowa do drugiego wydania

Wstęp

Rozdział I
Sztuka prawa rzymskiego

1. Praecepta iuris, czyli o tym, co jest w prawie naprawdę ważne
2. Suum cuique
3. Civis Romanus sum!
4. Suprema lex
5. In dubio pro reo
6. Audiatur et altera pars
7. Dobre obyczaje z masochizmem w tle
8. Pocałunek w prawie rzymskim
9. Lew i wspólnicy
10. Diabelskie prawo
11. Krótka kariera łacińskich paremii w prawie

Rozdział II
Prawo rzymskie w sztuce

1. Jak powinna wyglądać Sprawiedliwość?
2. Wyobrażenia Sprawiedliwości na prawniczych exlibrisach
3. Termy Dioklecjana - punkt zwiedzania obowiązkowy
4. Jak fantastyczne stwory pomagały w nauce prawa
5. Trybonian po liftingu
6. "Instytucje" w sześć tygodni!
7. Per aspera ad astra
8. Justynian I - bóg rzymskiego prawa?
9. Kandinsky, abstrakcja i prawo rzymskie

Rozdział III
Prawo rzymskie a literaci i literatura

1. "Dobre" prawo rzymskie - fundament naszej cywilizacji
2. O prawie rzymskim w "Trębaczu z Säckingen"
3. Ale szopka!
4. Witold Gombrowicz - "leń" po wydziale prawa
5. Czesław Miłosz - noblista po wydziale prawa
6. Jan Brzechwa - bajkopisarz po wydziale prawa
7. Stefan Napierski - komu ciążą pandekta?
8. Zbigniew Herbert - "barbarzyńca" po wydziale prawa
9. Jerzy Waldorff - meloman po wydziale prawa
10. Jan Parandowski - "alchemik słowa" o prawie rzymskim i nie tylko

Rozdział IV
O recepcji inaczej

1. Sylwestrowy spleen Gregora Jellinka
2. Pojawienie się kobiet w adwokaturze a kłopotliwy balast rzymskiego prawa
3. Cosmopolis
4. Nunc est bibendum!
5. O prawniczej łacinie (podzwonne)
6. Gaudeamus igitur!
7. Było... minęło... - "rzymskie" epizody ze studenckiego żywota osób znanych i mniej znanych
8. Prawo rzymskie - dla jednych błogosławieństwo, dla innych trauma
9. Rafał Taubenschlag we wspomnieniach i anegdocie
10. Adwokat diabła
11. Inny świat. Prawo rzymskie a stalinowska Rosja

Zakończenie

Bibiografia