Parricidium w prawie rzymskim

Maciej Jońca
ISBN: 978-83-7363-815-0
Stron: 352
Format: B5
Rok wydania: 2008

Przedmiotem oddawanej do rąk Czytelnika rozprawy jest szczegółowa analiza przestępstwa parricidium w prawie rzymskim. Termin ten, w zależności od okresu, opisywał morderstwo najbliższego krewnego lub każdego człowieka wolnego. W swej pracy autor przedstawił nie tylko prawną konstrukcję wymienionych czynów karalnych, ale także podjął próbę odpowiedzi na pytanie o przyczyny, które sprawiły, że podobne zachowania zostały obwarowane w Rzymie sankcjami karnymi. Wiele miejsca poświęcono prawnej konstrukcji rodziny rzymskiej oraz karom, jakie groziły sprawcom parricidium, w tym zwłaszcza budzącej przerażenie karze worka (poena cullei).


Spis treści

Wstęp

I. ETYMOLOGIA ORAZ LITERACKIE ZNACZENIA POJĘCIA PARRICIDIUM

1. Etymologia terminu parricidium
2. Literackie znaczenia parricidium
2.1. Morderstwo
2.2. Morderstwo krewnych
2.3. Zdrada kraju
2.4. Morderstwo głowy państwa
2.5. Parricidium jako obelga
2.6. Aborcja

II. PARRICIDIUM JAKO MORDERSTWO

1. Wendeta w archaicznym społeczeństwie rzymskim
2. Paricidas według leges regiae
3. Quaestores parricidii
4. Znaczenie leges regiae dla rozwoju koncepcji zabójstwa w rzymskim prawie karnym

III. PARRICIDIUM JAKO MORDERSTWO KREWNYCH

1. Parricidium jako morderstwo krewnych w ustawodawstwie karnym Korneliusza Sulli
1.1. Specyfika i doniosłość kodyfikacji sullańskiej
1.2. Zawężenie zakresu pojęciowego terminu parricidium
1.3. Miejsce parricidium w lex Cornelia de sicariis et veneficis
1.4. Trybunał właściwy w sprawach o parricidium
1.5. Sankcja karna
2. Lex Pompeia deparricidiis
2.1. Data uchwalenia ustawy
2.2. Treść ustawy
2.2.1. Katalog krewnych
2.2.2. Posiadanie trucizny
2.2.3. Quaestio de parricidiis
2.2.4. Sankcja karna
2.3. Ratio legis
2.4. Skuteczność ustawy
2.5. Klasyczne i poklasyczne uzupełnienia ustawy
3. Morderstwo krewnych a choroba umysłowa

IV. PARRICIDIUM A PATRIA POTESTAS

1. Specyfika rzymskiej patria potestas
2. Parricidium a ius vitae necisque
2.1. Zakres ius vitae necisque w prawie archaicznym
2.2. Zakres ius vitae necisque w prawie przedklasycznym i klasycznym
2.3. Zakres ius vitae necisque w prawie poklasycznym
3. Parricidium a ius exponendi
4. Parricidium a ius occidendipatris iure

V. KARY ZA PARRICIDIUM

1. Poena cullei
1.1. Geneza kary i czas jej obowiązywania
1.1.1. Pochodzenie kary worka
1.1.2. Stosowanie poena cullei w Rzymie
1.2. Sposób wykonania egzekucji i jej symbolika
1.2.1. Chłosta
1.2.2. Wilcza maska i drewniane trepy
1.2.3. Czarne woły
1.2.4. Zwierzęta zaszywane w worze
1.2.4. Zaszycie w worze i symbolika wody
2. Inne kary wymierzane za parricidium
2.1. Sacratio
2.2. Wygnanie
2.2.1. Aquae et ignis interdictio
2.2.2. Relegatio
2.2.3. Deportatio
2.3. Spalenie żywcem
2.4. Damnatio ad bestias
3. Odpowiedzialność za parricidium a przynależność społeczna sprawcy
3.1. Okres pryncypatu
3.2. Okres dominatu

Zakończenie

Wykaz skrótów
Bibliografia