Podatkowa i regulacyjna rola państwa w alokacji zasobów a dobrobyt

Kazimierz Tarchalski
ISBN: 83-7363-396-0
Stron: 316
Format: B5
Rok wydania: 2006


Spis treści

WSTĘP

ROZDZIAŁ I: PROBLEM OPTYMALNEJ ALOKACJI ZASOBÓW: RYNEK – PAŃSTWO
1. WZROST ROLI PAŃSTWA W GOSPODARKACH XX WIEKU A PROBLEM OPTYMALNEJ ALOKACJI ZASOBÓW
1.1. Przyczyny wzrostu rozmiarów i funkcji państwa w rozwiniętych krajach demokratycznych
2. RYNEK KONKURENCYJNY, EFEKTYWNOŚĆ I OPTYMALNA ALOKACJA ZASOBÓW
3. NIEDOSKONAŁOŚCI RYNKU, KORZYŚCI PŁYNĄCE Z DZIAŁALNOŚCI PAŃSTWA
3.1. Redukcja kosztów obrotu gospodarczego
3.2. Egzekwowanie prywatnych praw własności
3.3. Dostarczanie dóbr publicznych i korygowanie rynku o efekty zewnętrzne
4. METODY PRZEZWYCIĘŻANIA NIEDOSKONAŁOŚCI RYNKU
4.1. Podatkowanie i subsydiowanie korekcyjne
4.2. Regulacja korekcyjna
4.3. Kreacja rynku uprawnień
5. NIEWYDOLNOŚĆ PAŃSTWA
5.1. Biurokratyzacja państwa i gospodarki
6. PODSUMOWANIE KORZYŚCI ISTNIENIA PAŃSTWA, REGULACJI I PODATKÓW

ROZDZIAŁ II: WPŁYW SYSTEMÓW PODATKOWYCH NA ALOKACJĘ ZASOBÓW
1. KLASYFIKACJA PODATKÓW
2. CIĘŻAR, KOSZTY I INCYDENCJA PODATKÓW
2.1. Koszty prywatne: rozkład formalny a rozkład rzeczywisty podatków – incydencja podatków
2.2. Przerzucalność (incydencja) podatków a elastyczność podaży i popytu
2.3. Koszty społeczne podatkowania
3. PODATEK RYCZAŁTOWY
4. PODATKI POŚREDNIE
4.1. Akcyza
4.2. Podatek od wartości dodanej (podatek od towarów i usług: PTU lub VAT)
4.2.1. VAT w obrotach handlowych między krajami UE
4.2.2. Zróżnicowanie stawek VAT
4.2.3. Harmonizacja podatków pośrednich
4.2.4. Konsekwencje ekonomiczne VAT
4.3. Podatki "zielone"
4.3.1. Podatki "zielone" i Protokół Kyoto 1997
4.3.2. Zasadność hipotezy "podwójnej dywidendy"
4.4. Arbitralność podatkowania a mobilność podatników
5. OCENA PODATKÓW POŚREDNICH
6. PODATKI BEZPOŚREDNIE I PARAPODATKI
6.1. Podatki bezpośrednie a teoria malejącej użyteczności dochodu
7. PODATKOWANIE KAPITAŁU
8. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH (Company Income Tax: CIT)
8.1. Wpływ podatku CIT na metody finansowania inwestycji
9. PODATKOWANIE ZYSKÓW Z KAPITAŁU
9.1. Ocena systemu imputacji kredytów podatkowych
9.1.1. System dualny podatkowania zysków z kapitału
9.2. Podatkowanie zagranicznych inwestycji bezpośrednich
9.3. Podatkowanie dochodów z zagranicy
9.4. Podatkowanie zysków z kapitału portfelowego
9.5. Podatkowanie majątku
10. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH (Personal Income Tax: PIT) I SKŁADKI NA ZABEZPIECZENIE SOCJALNE
10.1. Progresywność PIT mitygowana systemem zwolnień i ulg
10.1.1. Krytyka systemu ulg
10.1.2. Konsekwencje podatków progresywnych
10.2. Popularność podatku liniowego
10.3. Efekty socjalne podatku od osób fizycznych w Polsce na tle innych krajów
11. PODATKI, SKŁADKI A SYSTEMY EMERYTALNE
11.1. Relatywna hojność emerytur publicznych
11.2. Problem percepcji przeznaczenia składek emerytalnych
11.3. Polski plan trzech filarów wprowadzony w 1999 roku
11.4. Streszczenie konsekwencji nowego systemu emerytalnego w Polsce
12. Klin podatkowy
12.1. Klin podatkowy jako funkcja obu typów podatków
13. PODATKI A RYNEK PRACY
13.1. Podatki a podaż pracy
13.1.1. Wpływ negatywnego podatku od dochodu (NPD) na podaż pracy
14. PODATKOWANIE DOCHODÓW A SKŁONNOŚĆ DO OSZCZĘDZANIA
15. KWESTIA WYDAJNEGO PODATKOWANIA I SUBSYDIOWANIA
16. ZAMIENNOŚĆ PODATKOWANIA I REGULACJI MIKROEKONOMICZNEJ: ZASTĘPOWANIE PODATKOWANIA PRZEZ REGULACJĘ MIKROEKONOMICZNĄ I ODWROTNIE

ROZDZIAŁ III: REGULACJA MIKROEKONOMICZNA
1. REGULACJA POŻĄDANA
1.1. Regulacja monopoli naturalnych
1.2. Restrukturyzacja, korporatyzacja i prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych
2. REGULACJA SZKODLIWA LUB KONTROWERSYJNA I JEJ KOSZTY
2.1. Regulacja poprzez kontrolę cen
2.1.1. Ceny maksymalne
2.2. Bezpośrednia regulacja wolumenu (ilości)
2.2.1. Egzekwowanie standardów
3. REGULACJA RYNKU PRACY, PODATKI A PROBLEM BEZROBOCIA W UE
3.1. Główne formy regulacji rynku pracy sprzyjające utrwaleniu się wysokiego poziomu bezrobocia
3.2. Korzyści protekcji pracy dla pracowników
3.3. Koszty protekcji pracy dla pracodawcy i rynku pracy
3.4. Podatkowe przyczyny bezrobocia
3.5. Pozapodatkowe i pozaregulacyjne przyczyny bezrobocia
3.6. Rola związków zawodowych w utrwalaniu wysokiego poziomu bezrobocia na konkurencyjnych rynkach pracy
3.7. Historia ważniejszych momentów funkcjonowania rynków pracy i polityki na rzecz przeciwdziałania bezrobociu w UE
3.8. Bierna polityka przeciwdziałania skutkom bezrobocia
3.9. Polityka aktywna przeciwdziałania bezrobociu
3.10. Niektóre rekomendacje dla walki z bezrobociem
4. REGULACJA, PODATKOWANIE, PARTYCYPACJA NA RYNKU PRACY A GOSPODARKA NIEFORMALNA
4.1. Płace minimalne, gospodarka nieformalna a bezrobocie
4.2. Konsekwencje rozrostu gospodarki nieformalnej
4.3. Przeciwdziałanie rozrostowi szarej strefy
5. KORUPCJA A WZROST GOSPODARCZY
5.1. Lobbing korupcyjny, zabieganie o renty a rodzaj regulacji mikroekonomicznej
5.2. Przyczyny i środowiska sprzyjające praktykom korupcyjnym
5.3. Konsekwencje praktyk korupcyjnych
5.4. Strategia walki z korupcją

ROZDZIAŁ IV: TEORIE WZROSTU GOSPODARCZEGO I ICH IMPLIKACJE
DLA POLITYKI FISKALNEJ
1. NEOKLASYCZNA TEORIA WZROSTU
2. "NOWA" TEORIA WZROSTU
3. MODELE WZROSTU A HIPOTEZA KONWERGENCJI
3.1. Hipoteza absolutnej konwergencji poziomu rozwoju krajów
3.2. Hipoteza warunkowej konwergencji poziomu rozwoju krajów
3.3. Teoria konwergencji a luka USA – EU
4. ROLA POLITYKI FISKALNEJ W "EKONOMII STRONY PODAŻOWEJ" (SUPPLY SIDE ECONOMICS)
4.1. Prekursorzy ekonomii strony podażowej (ESP)
4.2. "Reaganomics"
4.3. Teoria ekonomii strony podażowej (ESP) i kontrowersje z nią związane
4.4. Rezultaty stosowania zaleceń ESP
4.5. "Post-reaganomics"
4.6. Wnioski i zalecenia dla polityki gospodarczej

ROZDZIAŁ V: PRZESŁANKI POLITYKI FISKALNEJ: ZASADY I SZKOŁY, TEORIA I PRAKTYKA BUDŻETOWANIA W POLSCE
1. OGÓLNE ZASADY POLITYKI PODATKOWEJ
1.1. Kanon pewności (brak arbitralności, jawności, przejrzystości, czytelności)
1.2. Kanon korzyści
1.3. Kanon równości (sprawiedliwości)
1.3.1. Zasada równości poziomej
1.3.2. Zasada równości pionowej
1.4. Kanon dogodności płacenia
1.5. Kanon wydajności
1.5.1. Zasady podatkowania prezentowane przez OECD
1.6. Zamienność zasad
2. WSPÓŁCZESNE SZKOŁY REFORMY PODATKOWANIA I FINANSÓW PUBLICZNYCH
2.1. Szkoła podatkowania sprawiedliwego (SPS)
2.2. Szkoła podatkowania optymalnego (SPO)
2.3. Szkoła "wymiany fiskalnej" (SWF)
3. POLITYKA FISKALNA I PODATKOWA: PREFEROWAĆ DEFICYT CZY DODATKOWE PODATKI?
4. PROCES BUDŻETOWANIA W POLSCE
4.1. Zasada uprzedniości
4.2. Zasady jedności, zupełności, ogólności
4.3. Zasada przejrzystości
5. DECENTRALIZACJA I AUTONOMIA FISKALNA JEDNOSTEK SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO
6. WYDATKI SEKTORA PUBLICZNEGO
6.1. Wydatki sztywne
6.2. Wydatki na zabezpieczenia socjalne
6.3. Zabezpieczenia socjalne a rynek pracy

ROZDZIAŁ VI: PROBLEM ALOKACJI A ASPEKTY PODATKOWE I REGULACYJNE OPTYMALNEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO NA PRZYKŁADZIE UNII EUROPEJSKIEJ
1. Zasada le Châtelier i jej implikacje
2. WIELOWYMIAROWOŚĆ CELÓW STRATEGII LIZBOŃSKIEJ
2.1. Cele Strategii Lizbońskiej i ich kwantyfikacja
2.1.1. Sukcesy
2.1.2. Słabości
2.2. Teoria regulacji ekonomicznej a praktyka UE
2.2.1. Prognozy
3. PAKT STABILizacji I WZROSTU (PSW) JAKO WARUNEK AKCESU DO UNII EKONOMICZNEJ I WALUTOWEJ
3.1. Główne postanowienia pierwotnej (1997) i nowej wersji (2005) Paktu Stabilizacji i Wzrostu
3.2. Krytyka kryteriów Paktu Stabilizacji i Wzrostu
3.2.1. Upolitycznienie i warunkowość kryteriów
3.3. Rekomendacje
4. UNIA EUROPEJSKA, OECD I ONZ: HARMONIZACJA PODATKÓW A KONKURENCJA PODATKOWA
4.1. Ideologia harmonizacji podatków
4.2. Krytyka polityki harmonizacji podatków

ROZDZIAŁ VII: POSTĘPY REFORM REGULACJI MIKROEKONOMICZNEJ W POLSCE
1. POSTĘPY REFORM REGULACJI MIKROEKONOMICZNEJ W POLSCE DO 1989 ROKU
1.1. Planowanie centralne w praktyce
2. REFORMY PODATKOWANIA I REGULACJI MIKROEKONOMICZNEJ W POLSCE PO 1989 ROKU
2.1. Sukcesy transformacji ustrojowej Polski
2.2. Aktualny stan reform w zakresie regulacji mikroekonomicznej i podatkowania
2.2.1. Polityka konkurencyjności
2.2.2. Ułomny lub niejasny system praw własności
2.2.3. Lekceważenie interesów wierzyciela
2.2.4. Niski stopień elastyczności rynku pracy
2.2.5. Problem bezrobocia
2.2.6. Związki zawodowe a problem bezrobocia
2.3. Polski system zasiłków
2.3.1. Problem zasilania osób niepełnosprawnych
2.4. Niektóre problemy finansowania edukacji w Polsce
2.5. Słabości systemu podatkowego i budżetu państwa
3. POLSKA A STRATEGIA LIZBOŃSKA I PAKT STABILIZACJI I WZROSTU
3.1. Relatywnie silne i słabsze aspekty gospodarki Polski na tle UE (15)
3.1.1. Polska zaliczona przez OECD do krajów o nadmiernej regulacji rynku produktów
3.2. Szacunki efektów fiskalnych akcesu Polski do UE w krótkim okresie
3.2.1. Efekt aprecjacji złotego i niskich inwestycji
3.3. Prognozy i zalecenia Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW)
4. REKOMENDACJE
5. WARUNKI POLITYCZNE WPROWADZENIA WYMIENIONYCH
REKOMENDACJI

ANEKS I: INCYDENCJA PODATKÓW SPECYFICZNYCH NA RYNKU KONKURENCYJNYM
ANEKS II: TEORIA MIKROEKONOMICZNYCH KOSZTÓW SPOŁECZNYCH PODATKOWANIA
ANEKS III: STRATY BEZOWOCNE PODATKU OD DOCHODU
ANEKS IV: TEORIA PODATKOWANIA OPTYMALNEGO
ANEKS V: METODY REGULACJI HANDLU ZAGRANICZNEGO I ICH KONSEKWENCJE
ANEKS VI: REZULTATY BADAŃ STATYSTYCZNYCH DOTYCZĄCYCH WPŁYWU POZIOMU I STRUKTURY PODATKÓW NA WZROST GOSPODARCZY
ANEKS VII: WYDAJNOŚĆ EKONOMICZNA A WYDAJNOŚĆ POLITYCZNA
ANEKS VIII: REKOMENDACJE OECD ODNOŚNIE DO POLITYKI PODATKOWEJ
ANEKS IX: REFORMY GOSPODARCZE W NOWEJ ZELANDII (1984-1997) I ICH REZULTATY
ANEKS X: PODSTAWY SYSTEMU POLITYCZNEGO I EKONOMICZNEGO REPUBLIKI SINGAPURU

BIBLIOGRAFIA

Spis tabel i wykresów