Osoba ludzka. Próba definicji

ks. Wincenty Granat
ISBN: 83-7363-357-X
Stron: 372
Format: B5
Rok wydania: 2006

Jest to pierwsze kompendium wiedzy na temat personalizmu w&nbspjęzyku polskim. Pierwsze wydanie książki miało miejsce w&nbsp1961 roku, ale maszynopis był gotowy już w&nbsp1952 roku. Drugie wydanie pod redakcją ks. Krzysztofa Guzowskiego i&nbspHaliny Ireny Szumił zostało poprawione i&nbspposzerzone o&nbspparagrafy na podstawie notatek autora, w&nbspposiadaniu których jest pani H. Szumił. Różnica między pierwszym a&nbspdrugim wydaniem jest ogromna. Pierwsze wydanie nie miało opracowania redakcyjnego, w&nbspdrugim zostały ujednolicone tytuły pod względem graficznym dodano około 30 tytulików podrozdziałów i&nbspparagrafów oraz rozdział o&nbspwartości. Jest to publikacja, która porządkuje pojęcia osoby i&nbsposobowości, definiując je. Ks. Granat proponuje metodę personalistyczną, ważną dla badań interdyscyplinarnych z&nbspzakresu etyki, socjologii, filozofii, psychologii i&nbspteologii.


SPIS TREŚCI

INTEGRALNY PERSONALIZM KS. WINCENTEGO GRANATA Stanisław Kowalczyk
PRZEDMOWA

WSTĘP

CZĘŚĆ PIERWSZA
GRUPY OPISÓW OSOBY LUDZKIEJ

ROZDZIAŁ I
CECHA JEDNOŚCI W OPISACH OSOBY
1. Koncepcja Maxa Schelera
2. Personalizm krytyczny Wiliama Sterna

ROZDZIAŁ II
ELEMENTY ETYCZNE W OPISACH OSOBY
1. Idea osobowości etycznej w ujęciu Immanuela Kanta
A. Główne linie personalizmu kantowskiego
B. Stosunek do najwyższego Dobra
2. W nurcie kantowskim
3. Nurt wartości w polskim personalizmie
4. Ku idealnej społeczności duchowej - G. Madinier
5. Personalizm jako przezwyciężenie egoizmu według M. Blondela
6. Zbieżność idei personalizmu i egzystencjalizmu

ROZDZIAŁ III
CECHA ŻYCIA SPOŁECZNEGO W DEFINICJII OSOBY LUDZKIEJ
1. Ludzka osobowość jako twór społeczności
według teorii socjologizmu
2. Opis osoby ludzkiej w psychologii i filozofii marksistowskiej
A. Marksistowskie teorie antropologiczne
B. Humanizm ateistyczy i jego motywy
C. Moralność człowieka kolektywnego
D. Krytyka „burżuazyjnej" teorii osoby
&nbsp
ROZDZIAŁ IV
IDEA OSOBY SPOŁECZNO-ETYCZNEJ W PISMACH EMMANUELA MOUNIERA
1. Idea transcendencji
2. Zasada wewnętrzności w idei osoby
3. Idea zaangażowania w reformę świata (engagement)
4. Społeczny charakter osoby
5. Niechęć E. Mouniera do pojęć jednostki i indywidualności
6. Wolność osoby
7. Rozwój osobowy

ROZDZIAŁ V
TENDENCJE SPIRYTUALIZUJĘCE W OPISIE OSOBY
1. Dychotomia cielesności i duchowości
2. Maritaina rozróżnienie osoby i indywiduum
3. Nierozróżnianie osoby i indywiduum u podstaw konfliktu społecznego?
4. Teza Akwinaty o jednostkowym zamknięciu i duchowym otwarciu osoby
5. Konsekwencje antytezy: osoba - indywiduum
6. Przyczyny powstawania tendencji spirytualizujących

ROZDZIAŁ VI
TENDENCJE EMPIRYCZNE W OPISIE OSOBY
1. Opisy charakteru, temperamentu i osobowości w oparciu o morfologię i fizjologię
A. Morfologia
B. Fizjologia jako podstawa klasyfikacji
2. Opisy charakteru, temperamentu i osobowości w oparciu o dane psychologii
3. Osobowość jako całość i suma struktur psychicznych

CZĘŚĆ DRUGA
KU SYNTEZIE W DEFINICJI OSOBY LUDZKIEJ

ROZDZIAŁ I
OSOBOWOŚĆ PSYCHICZNA
1. Idea podmiotowego ,ja"
2. Podmiotowe Ja" i jego funkcje
3. Poznawalność podmiotowego „ja"
4. Wyjaśnienie faktu świadomości własnego „ja"
5. Trwanie podmiotowego ,ja"
A. Cechy trwałe i zmienne ludzkiego podmiotu
B. Ludzkie „ja" a tożsamość podmiotowa
6. Zarzuty wysuwane przeciwko trwałości podmiotowego „ja"
7. Jednoczesne i nieświadome „rozdwojenie" jaźni (świadomość i podświadomość)
8. Analiza ludzkiego „ja" według R. Ingardena
9. Stosunek świadomego „ja" do ludzkiego ciała, substancjalnej ludzkiej duszy i do osoby

ROZDZIAŁ II
OSOBOWOŚĆ ETYCZNA I SPOŁECZNA
1. Osobowość etyczna
A. Współczesne ujęcia formalne
B. Aktualność rozstrzygnięć Tomaszowych
C. Pytanie o moralność prawdziwie humanistyczną
2. Osobowość społeczna
A. Wzajemność oddziaływania osoby i społeczności
B. Stosunek między osobowością społeczną, psychiczną i etyczną

ROZDZIAŁ III
WOLNOŚĆ FUNDAMENTEM OSOBY LUDZKIEJ
1. Wolność woli
A. Problem wolnej woli
B. Pojęcie wolnej woli
C. Niedostateczne wyjaśnienia idei wolnej woli
a) Wolność woli w ujęciu materializmu dialektycznego
b) Wolność woli analizowana przez egzystencjalistów
c) Wolność woli w ujęciu witalistycznym
d) Negacja wolności woli w ujęciu systemu determinizmu psychicznego
2. Uzasadnienie wolnej woli
A. Uzasadnienia wolnej woli oparte na indeterminizmie przyrody
B. Uzasadnienie wolnej woli w teoriach witalizmu
C. Uzasadnienie wolnej woli w egzystencj alizmie
3. Wolność woli jako postulat
A. Aporie wolności i konieczności
B. Świadomość wolnej woli jako logiczna podstawa dla stwierdzenia faktu psychologicznej wolności
C. Problem autodeterminizmu i determinizmu woli
&nbsp
ROZDZIAŁ IV
LUDZKA OSOBA INTEGRALNA
1. Elementy strukturalno-treściowe w definicji osoby
A. Elementy biologiczne i psychika zmysłowa w opisie osoby
B. Idea procesów mechanicznych w definicji osoby
C. Życie duchowe umysłu w integralnej definicji osoby
D. Życie woli i jej wolność w definicji integralnej osoby
E. Życie społeczne w definicji integralnej osoby
2. Elementy strukturalno-formalne w opisie ludzkiej osoby integralnej
A. Jedność osoby ludzkiej
B. Integralność osoby ludzkiej
C. Substancjalność i samoistność ludzkiej osoby
3. Definicja integralnej osoby ludzkiej
A. Wyjaśnienie terminów
B. Koncepcja ujęcia integralnego
C. Postulaty całościowego ujęcia w definicjach osoby i inne wcześniejsze definicje
4. Porównanie idei osoby integralnej z ideami: temperamentu, osobowości psychicznej, etycznej i charakteru
A. Temperament
B. Pojęcie osobowości
C. Idea charakteru
D. Różnice i podobieństwa na tle osoby integralnej

ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA

WYBRANE OPRACOWANIA MYŚLI KS. WINCENTEGO GRANATA Halina Irena Szumił
AKTUALNOŚĆ PERSONALIZMU Krzysztof Guzowski
WINCENTY GRANAT'S PROPOSAL CONCERNING PERSONALISM Krzysztof Guzowski
INDEKS NAZWISK Halina Irena Szumił

CONTENTS