Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka

Franciszek Janusz Mazurek
ISBN: 83-228-0804-6
Stron: 462
Format: B5
Rok wydania: 2001

Godność osoby ludzkiej jest jedna, natomiast jej uzasadnień jest wiele. Tylko te koncepcje filozoficzno-antropologiczne, w&nbspktórych uznaje się, że jest ona wartością wrodzoną i&nbspniezbywalną, absolutną, wartością wartości - obiektywną i&nbspuniwersalną - wyjaśniają prawidłowo, że jest ona źródłem wszystkich praw człowieka: wolnościowych, społecznych i&nbspsolidarnościowych - z&nbspniej są one odczytane. W&nbspuzasadnieniach antropologii teologiczno-biblijnej wskazuje na wartość godności osoby ludzkiej znacznie wyżej. Stąd też w&nbspbadaniach nad prawami osoby ludzkiej, kierując się obiektywizmem a&nbspnie jakąkolwiek ideologią, po prostu nie można ich pomijać. Prawa te posiadają takie same przymioty jak godność osoby ludzkiej. Są to prawa wrodzone (naturalne), uniwersalne, niezbywalne i&nbspnienaruszalne. Stanowią one integralną jedność i&nbspsą niepodzielne, gdyż godność ludzka jest niepodzielna, uniwersalna, nieutracalna i&nbspnienaruszalna. (z&nbspPosłowia)


Spis treści

Wstęp

Część I
Pojęcie i historia godności człowieka

Pojęcie godności człowieka
Idea godności człowieka w filozofii starożytnej
Idea godności człowieka w Starym i Nowym Testamencie
Godność człowieka w myśli patrystycznej
Wieloaspektowe ujmowanie godności człowieka w teologii i filozofii średniowiecznej
Rozumienie godności człowieka w filozofii okresu Renesansu
Immanentna koncepcja godności osoby ludzkiej w eksplikacji Emanuela Kanta
Interpretacja godności człowieka w myśli socjalistycznej i filozofii marksistowskiej
Integralne ujęcie godności człowieka u Johannesa Messnera
Metafizyczne ujmowanie godności osoby ludzkiej
Normatywny charakter godności osoby ludzkiej w etyce personalistycznej
Godność osobowościowa w eksplikacji socjologicznej i psychologicznej
Socjologiczna ekspilikacja godności
Eksplikacja godności w psychologii humanistyczno-egzystencjalnej
Etyka bez godności człowieka

Integralność godności i jej praktyczne konsekwencje
Integralność godności osobowej (wrodzonej) i osobowościowej (nabywanej)
Praktyczne konsekwencje

Część II
Alfreda Verdrossa i Jacquesa Maritaina koncepcja dynamiczna prawa naturalnego i praw człowieka

Spór o prawo naturalne i jego renesans
Krytyczna ocena racjonalistyczno-oświeceniowej filozofii prawa naturalnego i pozytywizmu prawnego
Renesans prawa naturalnego

"Trzecia droga" Arthura Kaufmanna

Dynamiczny charakter prawa naturalnego i praw człowieka w ujęciu Verdrossa
Całościowy obraz człowieka podstawą prawa naturalnego
Stały i dynamiczny element prawa naturalnego i praw człowieka

Maritaina koncepcja dynamicznego prawa naturalnego
Aspekt ontologiczny
Aspekt poznawczy
Lista praw osoby ludzkiej
Wpływ filozofii personalistycznej Maritaina na Powszechną Deklarację Praw Człowieka
Konkluzje

Część III
Godność osoby ludzkiej w najnowszych dokumentach Kościoła katolickiego i Organizacji Narodów Zjednoczonych

Godność osoby ludzkiej w najnowszych dokumentach Kościoła Katolickiego
Godność osoby ludzkiej w dokumentach ONZ
Uznawanie godności osoby ludzkiej za podstawę praw człowieka w dokumentach Kościoła i Organizacji Narodów Zjednoczonych

Część IV
Godność człowieka w niektórych konstytucjach państw współczesnych

Godność człowieka w Konstytucji RFN i innych państw
Dyskusje nad osią aksjologiczną nowej Konstytucji III Rzeczypospolitej Polskiej
Stanowisko Episkopatu Polski
Godność człowieka w projektach Konstytucji III Rzeczypospolitej Polskiej
Godność człowieka w Konstytucji III Rzeczypospolitej Polskiej

Część V
Uniwersalność praw człowieka

Definicje praw człowieka
Uzasadnienia uniwersalności praw człowieka. Przymioty praw człowieka
Krytyczna ocena relatywizmu kulturowego praw człowieka
Uniwersalna i regionalna ochrona praw człowieka
Prawo do życia w dokumentach międzynarodowych. Ścisłe i szersze rozumienie prawa do życia jako jedno z ważnych kryteriów uniwersalnej koncepcji praw człowieka
Prawo do życia w prawie międzynarodowym
Uzasadnienia Trybunału Konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej ochrony życia ludzkiego
Prawo do życia w ścisłym i szerszym znaczeniu

Część VI
Czy koncepcja Kościoła katolickiego o prawie do życia jest uniwersalna

Podstawa biblijna
Tradycja
Ratio - zdolność rozumu ludzkiego poznania moralnych praw człowieka
Miejsce międzynarodowego prawa praw człowieka w nauczaniu Kościoła
Ochrona prawa do życia przez władze państwowe w autentycznej demokracji
Miejsce najnowszych badań genetycznych w nauczaniu Kościoła
Konkluzje

Część VII
Integralność praw człowieka

Podstawa treści praw człowieka
Od mitów do renesansu praw społecznych człowieka
Spór o prawa społeczne człowieka w okresie „zimnej wojny"
Prawa społeczne człowieka w dokumentach ONZ
Prawa społeczne człowieka we Wspólnocie Europejskiej
Treść praw społecznych
Zasady interpretacji praw człowieka i ich luki

Część VIII
Integralnie rozumiane praw człowieka i ich realizacja podstawą humanistycznego porządku gospodarczego

Czy kapitalizm jest jedyną alternatywą realnego socjalizmu?
Wolność czy sprawiedliwość w dziedzinie gospodarczej – fałszywa alternatywa
Prawo człowieka do posiadania własności prywatnej – pluralizm form własności
Wymiary wartości pracy ludzkiej
Priorytet pracy ludzkiej przed kapitałem
Prawo do pracy
Prawo człowieka do osobowej pracy inicjatywnej
Prawo człowieka do wykształcenia
Wykształcenie i kwalifikacje zawodowe jako jeden z czynników przezwyciężenia bezrobocia
Nowy porządek gospodarczy według Maritaina
Społeczny model Unii Europejskiej

Część IX
Nowy ład światowy i jego podstawy

Familia Humana i jej uzasadnienia
Rozwój idei nowego ładu światowego
Czynniki wpływające na eksplozję mundializacji
Pozytywne i negatywne strony globalizacji gospodarczej
Zagrożenia suwerenności państw narodowych
Prawo człowieka i narodów (ludów) do integralnego rozwoju - prawa solidarnościowe
Globalizacja ekosystemu
Rozwój idei prawa do czystego (zdrowego) i zrównoważonego środowiska naturalnego - prawo solidarnościowe człowieka
Podstawa, treść i ochrona prawa (praw) do czystego i zrównoważonego środowiska naturalnego
Prawa proceduralne czy człowieka do czystego (zdrowego) i zrównoważonego środowiska naturalnego
Podmioty zobowiązane kształtowanie nowego ładu światowego - polaryzacja stanowisk
Postulat powołania władzy ogólnoświatowej

Posłowie
Skróty
Bibliografia