Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji

red. Stefan Sawicki
ISBN: 83-7363-106-2
Stron: 464
Format: A5
Rok wydania: 2003

Kolejny tom z serii Literatura w kręgu wartości stawia w polu zainteresowania interpretację w jej rozlicznych powiązaniach ze sferą aksjologii literackiej. Wymieńmy trzy zasadnicze obszary takich powiązań. Mogą to być - po pierwsze - związki, które ujawniają się jako aksjologiczne założenia interpretacji formułowane bądź jedynie implikowane przez metodologiczne "szkoły" badań literackich. Po drugie - mogą to być powiązania wyrażające się w aksjologicznym nacechowaniu wielu kategorii interpretacyjnych, takich jak całość - części, spójne - niespójne, powierzchniowe - głębokie czy centralne - peryferyjne. I po trzecie - wskażemy, nawiązując do rozróżnień Janusza Sławińskiego, na zależności zachodzące pomiędzy wydobywanym przez interpretację sensem dzieła a jego wartością i metodycznie rozumianym wartościowaniem. [...] W książce odnajduje czytelnik także odzwierciedlenie wielu toczących się w ostatnich dziesięcioleciach sporów dotyczących metodologicznego statusu interpretacji, jej uwarunkowań i granic inspirowanych w dużej mierze twierdzeniami przedstawicieli dekonstrukcjonizmu o zasadniczej nierozstrzygalności poznawczej hipotez interpretacyjnych. Wydaje się, że spory te wykraczają poza dyskurs czysto metodologiczny, przybierając charakter konfliktu - przynajmniej w jakiejś mierze - aksjologicznego. Na jednym biegunie mamy więc - nazwijmy to tak - postawę poznawczą wobec interpretacji nakładającą na nie rygory metodologiczne związane z wartością prawdy, na drugim zaś postawę pragmatyczną odrzucającą jako nieuzasadnione wszelkie prawdziwościowe ograniczenia swobody interpretacyjnej. (ze Wstępu)


SPIS TREŚCI

Wstęp (Andrzej Tyszczyk)

Andrzej Tyszczyk. Interpretacja, sens i wartość
Interpretation, sense and value

Andrzej Stoff. Aksjologiczne aspekty interpretacji
Axiological aspects of interpretation

Henryk Kiereś. Filozoficzne konteksty problemu interpretacji humanistycznej
The problem of humanist interpretation – philosophical contexts

Janusz Misiewicz. Aporie teorii wartości
Aporias in the theory of values

Stanisław Majdański. Postawy i logiczne wartości. (Szkic w nawiązaniu do pewnych idei Jana Łukasiewicza)
Classical logical values and epistemic attitudes. (On certain ideas of Jan Lukasiewicz's)

Stefan Sawicki. O znakach aksjologicznie nacechowanych i nie tylko o nich
On the axiologically-characterised signs and others

Bernadetta Kuczera-Chachulska. Kategoria liryczności a problemy wartościowania
The category of lyricism and the problems of valuation

Ewa Kosowska. Aksjologiczne aspekty antropologii literatury
Anthropology of literature - axiological aspects

Anna Grzegorczyk. Zwrot symboliczny w semiotyce
The symbolic departure in semiotics

Libor Martinek. Pojęcie wartości estetycznej w pracach Jana Mukafovskiego i jego następców
The concept of aesthetic value in the work of Jan Mukafovsky and his followers

Edward Fiała. Gombrowicz w perspektywie psychoanalizy
Gombrowicz in the light of psychoanalysis

Michał Januszkiewicz. Hermeneutyka i etyka
Hermeneutics and ethics

Elżbieta Wolicka. Opowieść - między opisem a przepisem. Aksjologiczne wyznaczniki narratologii Paula Ricoeura
A story - between a description and prescription. Axiological parameters of Paul Ricoeur's narratology

Jerzy Kaczorowski. Pismo i egzystencja. (Inspiracje chrześcijańskie we francuskiej krytyce literackiej pierwszej połowy XX wieku)
Writing and existence

Ireneusz Piekarski. Gorzka pigułka Northropa Frye'a
Hard Pill to swollow. Northrop Frye and evaluation

Jarosław Płuciennik. Moralne aspekty doświadczenia i teorii wzniosłości
Moral aspects of the experience and the theory of the sublime

Jacek Dąbała. Wartość w teorii twórczego pisania. (Preferencje aksjologiczne)
Value in the theory of creative writing. (Axiological preferences)

Dariusz Skórczewski. Dwie szuflady Kazimierza Wyki
Kazimierz Wyka's two drawers

Joanna Adamowska. Henryk Elzenberg i Zbigniew Herbert - aksjologiczne powinowactwa
Henryk Elzenberg and Zbigniew Herbert – axiological affinities

Krystyna Pietrych. Literackie świadectwa bólu i choroby - interpretacje i aksjologiczne kłopoty
Literary testimonies of pain and illness - some interpretative and axiological problems

Ryszard Zajączkowski. Aksjologiczne horyzonty liryki Romana Brandstaettera
Axiological horizons in Roman Brandstaettera poetry

Indeks osób