U podstaw demokracji. Zagadnienia aksjologiczne

Stanisław Kowalczyk
ISBN: 83-228-0978-6
Stron: 200
Format: B5
Rok wydania: 2001

Celem pracy jest próba wyjaśnienia relacji pomiędzy demokratycznym ustrojem państwa a sferą wyższych wartości związanych z osobową strukturą człowieka. Chodzi zwłaszcza o wartości moralne i religijne, które odgrywają tak podstawową rolę w życiu ludzi. Czy więc wymienione wartości są sprzeczne z ideą demokracji, czy też - odwrotnie - są jej aksjologicznym fundamentem i warunkiem trwałości takiego ustroju? Teza o absolutnej neutralności aksjologicznej demokratycznego państwa jest nie tylko sprzeczna z polską tradycją narodową, ale w życiu społeczno-publicznym może prowadzić do tragicznych konsekwencji. [...]
Praca ta zawiera dwie części - historyczną i systematyczną. W pierwszej są kolejno referowane postawy wobec demokracji: Platona, Arystotelesa, Augustyna, czołowych przedstawicieli filozofii średniowiecznej, klasycznego liberalizmu i neoliberalizmu, marksizmu, reprezentantów współczesnego nurtu arystotelesowskiego oraz idea demokracji w dokumentach Kościoła katolickiego. W części systematycznej najpierw omawiany jest personalizm, potem wstępnie pojęcie demokracji, a następnie zasady demokracji, jej zagrożenia (anarchizm i totalitaryzm), problem neutralności etycznej państwa, etyczne podstawy i podstawowy etos demokracji (prawa człowieka), a wreszcie relacja między demokracją a etyką. Dwa końcowe rozdziały charakteryzują pozapolityczne formy demokracji, mianowicie demokrację społeczną - samorząd - i demokrację gospodarczą. Praca ma profil filozoficzno-normatywny, a nie empiryczno-politologiczny. (ze Wstępu)


SPIS TREŚCI

Wstęp

Część I. Aspekt historyczny   

1. Platon
2. Arystoteles
3. Św. Augustyn   
4. Filozofia scholastyczna   
5. Liberalizm klasyczny
6. Marksizm   
7. Neoliberalizm   
8. Nurt arystotelesowski
9. Idea demokracji w dokumentach Kościoła


Część II. Ujęcie systematyczne - demokracja a wartości

1. Personalizm - podstawą demokracji
2. Wstępna charakterystyka demokracji   
3. Zasady demokracji
4. Demokracja i jej zagrożenia: anarchizm, totalitaryzm   
5. Demokracja a etyczna neutralność państwa
6. Etyczne podstawy demokracji   
7. Podstawowy etos demokracji - prawa człowieka
8. Demokracja a religia
9. Demokracja społeczna - samorząd
10. Demokracja gospodarcza

Zakończenie   

Bibliografia