Prawa podstawowe w demokratycznych transformacjach ustrojowych
Pasquale Policastro
ISBN: 83-7363-000-7
Stron: 512
Format: B5
Rok wydania: 2002
Autor jest Włochem, który w Polsce spędził znaczną część swego życia. Jako jeden z nielicznych specjalistów europejskiego konstytucjonalizmu dokonał omawianą pracą dopełnienia swych poprzednich analiz ,,praw podstawowych”. Przyjął sobie za cel ukazanie bogactwa relacji scalających transformację ustrojową, prawa podstawowe i demokrację. Według autora niepodważalnym osiągnięciem kulturowym jest powiązanie dorobku konstytucjonalizmu m.in. z relacjami panującymi pomiędzy prawami podstawowymi a sposobem ich realizacji, a także relacją pomiędzy normą a hermeneutyką. Ponadto Policastro przedstawił znaczenie praw socjalnych w rozwoju instytucji demokratycznych. Znaczące dla tej pracy jest poszukiwanie odpowiedzi na znamienne pytanie o przyczyny upadku instytucji państwa socjalistycznego, a także analiza praw podstawowych w polskiej transformacji ustrojowej, czego konsekwencją było uchwalenie Konstytucji RP z 1997 roku, która – zdaniem autora – jest dokumentem co najmniej na miarę europejskich oczekiwań.
SPIS TREŚCI
Słowo wstępne
Wprowadzenie. PRAWA PODSTAWOWE WOBEC PRZEMIAN DEMOKRATYCZNYCH
Rozdział I. TRANSFORMACJE USTROJOWE I PRAWA PODSTAWOWE JAKO PROBLEM DEMOKRACJI
1. Relacja między realizacją demokratycznych transformacji ustrojowych a konsolidacją przemian
2. Pozytywizacja praw podstawowych wobec procesu demokratycznego i podstawowych zasad konstytucji
3. Zasady podstawowe wobec pozytywizacji praw drugiej generacji
4. Kwestia upowszechniania praw podstawowych oraz stosunek pomiędzy partycypacją a przedstawicielstwem
5. Prawa podstawowe wobec paradygmatów konstytucjonalizmu demokratycznego
6. Metoda historyczna wobec metody ewolucyjnej i ewolucyjno-porównawczej
Rozdział II. KOMPROMIS KONSTYTUCYJNY A PRAWA SOCJALNE JAKO PODSTAWA DEMOKRATYCZNYCH TRANSFORMACJI USTROJOWYCH
1. Transformacja ustrojowa wobec demokracji socjalnej w Europie południowej
2. Zasady podstawowe wobec praw socjalnych w transformacjach konstytucyjnych w Hiszpanii i Portugalii
3. Praca wobec zasady socjalnej w konstytucji francuskiej z 1848 r.
4. Zasady socjalne w Konstytucji weimarskiej
5. Prawa podstawowe, demokracja polityczna, demokracja społeczna i gospodarcza
Rozdział III. PRAWNE FUNDAMENTY WOLNOŚCI I KONFLIKT SOCJALNY JAKO PRZYCZYNY TRANSFORMACJI KONSTYTUCJI SOCJALISTYCZNYCH
1. Fundamenty jurydyzacji w konstytucjach współczesnych
2. Jurydyzacja a konflikt socjalny
3. Prawa podstawowe wobec funkcji prawnej konstytucji socjalistycznych
4. Prawo, państwo i społeczeństwo w ewolucji funkcji prawnej konstytucji radzieckich
5. Prawa podstawowe i demokracja w okresie dojrzałego socjalizmu
6. Metoda historyczna i porównawcza wobec wzorów konstytucjonalizmu: rozumienie i interpretowanie podstawowych praw w okresie dojrzałego socjalizmu
7. Instytucjonalne podejście do praw podstawowych w okresie dojrzałego socjalizmu
8. Własność społeczna środków produkcji i model planowania jako dodatkowe czynniki wykorzystywane w celu stłumienia konfliktu społecznego i osłabiające relację między partycypacją a reprezentacją
Rozdział IV. PRAWA PODSTAWOWE W PROCESIE TWORZENIA POLSKIEJ KONSTYTUCJI
1. Forma, procedura oraz treść procesu uchwalania konstytucji
2. Elementy proceduralne i elementy treściowe w polskiej transformacji ustrojowej
3. Prawa podstawowe wobec uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych. Tło powstawania Konstytucji polskiej z 1997 r.
4. Relacje między funkcją rządzenia a uchwaleniem konstytycji wobec określenia modelu praw podstawowych
5. Prawa podstawowe w procesie uchwalania Konstytucji RP z 1997 r.
6. Uchwalenie konstytucji, demokracja, prawa podstawowe
7. Uchwalenie Konstytucji z 1997 r. jako moment konsolidacji transformacji demokratycznej
Rozdział V. POLSKI SYSTEM KONSTYTUCYJNYCH WOLNOŚCI I PRAW WOBEC INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
1. Prawa podstawowe a założenia polskiego kompromisu konstytucyjnego
2. Godność, wolność i równość wobec nowych fundamentów ustrojowych
3. Prawa osobiste wobec ochrony wolności i wymogów solidarystycznych
4. Wolności polityczne wobec społeczeństwa obywatelskiego
5. Solidarność a wolność: walor prawny zasad podstawowych wobec wolności gospodarczej a konflikt socjalny
6. Prawna ochrona podstawowych wolności i praw: wzorzec konstytucyjny wobec wzorca wspólnotowego
7. Prawo do ochrony konstytucyjnych wolności i praw wobec systemu publicznych zadań
Konkluzje. KONSTYTUCYJNE ZNACZENIE PODSTAWOWYCH PRAW WOBEC POLITYCZNEJ KONSTRUKCJI UNII EUROPEJSKIEJ
Bibliografia