Małe miasta. Zabytki

Acta Collegii Suprasliensis. T. XII

red. Mariusz Zemło, Radosław Dobrowolski
ISBN: 978-83-7363-859-4
Stron: 468
Format: A5
Rok wydania: 2009

W niniejszym tomie prezentujemy kilka ujęć przybliżających kwestie zabytków małych miast. Jest to kolejny wymiar pozwalający zrozumieć istotę i funkcjonowanie niewielkich wspólnot lokalnych. Zabytki, w porównaniu z innymi, dotychczas omawianymi aspektami małomiasteczkowego fenomenu są wyjątkowe. Niejednokrotnie powstawały w szczególnych okolicznościach, realizowane były dużym wysiłkiem - często całych społeczności lub wielu pokoleń, są nadzwyczaj żywotne - trwają przez wieki, mają szczególną wartość - są przekazywane z pokolenia na pokolenie jako forma ojcowizny, której należy się uszanowanie i troska. Zabytki są ważnym elementem budującym charakter miejsca i zamieszkujących je wspólnot. Wyznaczają one obowiązujący aksjologiczny porządek, którego znaczenie nie tylko łączy się z chwilowym uniesieniem i modą, dyktatem trendów, dobrym smakiem, ale głównie ze znacznie głębiej umocowaną wrażliwością człowieka na rzeczy istotne. Rodzą się ze zrozumienia porządku świata, opartego na harmonii ducha i materii, a nie na płytkim ślizganiu się po powierzchni codzienności i miotaniu się w jej najróżniejszych zawirowaniach. Są raczej nawiązaniem do stałego azymutu ponadczasowych wartości i z biegiem czasu same stają się miarą rzeczy pięknych, gustownych i szlachetnych. (ze Wstępu)


SPIS TREŚCI

Wstęp

ZABYTKI I ICH OCHRONA

KRZYSZTOF SZTALT
Zabytki a kultura. Stanisława Ossowskiego koncepcja korelatu dziedzictwa kulturowego

IWONA GÓRSKA
Ochrona zabytków przez pryzmat działalności instytucji naukowo-badawczej

MAREK ZALEWSKI
Teoria i praktyka związana z ochroną zabytków w małych miastach na przykładzie Supraśla

ZABYTKOWE UKŁADY PRZESTRZENNE

ANETA KUŁAK, GRZEGORZ RYŻEWSKI
Zalesie - dzieje wsi i kościoła parafialnego

KAZIMIERZ AMELJAŃCZYK
Lebiedzin i Podlebiedzin - historia majątku i wsi kolonialnej

RADOSŁAW DOBROWOLSKI
Zespół Supraskiego Systemu Wodnego jako przykład staropolskiej myśli inżynieryjnej - jego stan, historia i znaczenie w procesie rozwoju Supraśla

Ks. ADAM SZOT
Cmentarz św. Rocha w Zabłudowie

MACIEJ AMBROSIEWICZ
Program rewitalizacji śródmieścia Suwałk
 
BARTOSZ CZARNECKI
Wartości kulturowe układów urbanistycznych małych miast Białostocczyzny

ZABYTKI BUDOWNICTWA

ROMAN POSTEK
Zespół zamkowy i miasto Liw

JOANNA KAMIŃSKA
Pałac w Ceranowie - losy i pamięć

WOJCIECH ZALESKI
Z dziejów kościoła pw. Świętej Trójcy w Supraślu

Ks. TADEUSZ KASABUŁA
Katolickie obiekty sakralne w Goniądzu w XX wieku

ZABYTKI PIŚMIENNICTWA

MARIA CUBRZYŃSKA-LEONARCZYK
Grafika herbowa w drukach supraskich

ANNA MIODUSZEWSKA
Choroska księga dziesięcin - źródłem pamięci o dziejach społeczno-gospodarczych społeczeństwa staropolskiego

TOMASZ JASZCZOŁT
Lista dobrodziejów klasztoru franciszkańskiego w Drohiczynie z lat 1678-1783

ARTUR ZIONTEK
Pan na Ceranowie - Józef Górski i jego zapomniane pamiętniki

BITWA POD SOKOŁDĄ

KRZYSZTOF ŁAZIUK
Zapomniana bitwa pod Sokołdą

ADAM WAWRUSIEWICZ
Bitwa pod Sokołdą. Wyniki prospekcji archeologicznej