Dukt pisma i pędzla. Biografia intelektualna Jacka Malczewskiego Nagroda Nowych Książek za rok 2008
ISBN: 978-83-7363-656-5
Stron: 856 + 48 foto.
Format: B5
Rok wydania: 2008
Dorota Kudelska ukończyła polonistykę (UAM) i historię sztuki (KUL). Doktorat Juliusz Słowacki i sztuki plastyczne obroniła na KUL-u, gdzie jest adiunktem Katedry Sztuki Nowoczesnej. Zajmuje się związkami sztuk plastycznych i literatury. Publikowała teksty dotyczące struktur narracyjnych w literaturze i malarstwie, recepcji myśli historiozoficznej Słowackiego i plastycznych reminiscencji jego utworów na przełomie XIX i XX w. oraz relacji między biografiami artystów i ich dziełami.
Podczas wieloletniej kwerendy autorka opracowała korespondencję Jacka Malczewskiego oraz związane z artystą dokumenty (przygotowywane do druku), z których po raz pierwszy korzysta w przedstawianej Czytelnikowi książce. Prezentowany materiał pozwala na podanie nieznanych faktów z życia prywatnego i zawodowego malarza (metody pracy, kontakty i inicjatywy w środowisku, stosunek do modela, konflikty w ASP) oraz na nowe oświetlenie źródeł jego światopoglądu, wrażliwości i wyobraźni. Wypowiedzi Malczewskiego lokują rekwizyty (np. zbroję i szynel), pejzaż w portretach i szkicownikach, nierealistyczna kolorystkę, oraz związki z Biblią w nowych kontekstach. Wyjście poza patriotyczną interpretację, wskazanie związków ze sztuką klasycznej i hellenistycznej Grecji, sztuką nowożytną oraz teozofią uwypuklają elementy uniwersalizmu kultury europejskiej w twórczości malarza. Odnalezione przez autorkę wiersze artysty, będące często formą lirycznego pamiętnika, i listy do Marii Balowej w nowym świetle stawiają nie tylko uczuc a do ukochanej kobiety, ale też dopowiadają wiele do symboliki i sposobów obrazowania w płótnach Jacka Malczewskiego.
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów
Wstęp
I. NIEBEZPIECZEŃSTWA BIOGRAFII ARTYSTY
O wzajemnej nieufności życia i metod jego opisu
Stan badań
Specyfika zapisu pamiętników i wspomnień
II. RODZINA
Ojciec i jedynak
Jacek Malczewski i ojciec
Matka i siostry w Radomiu
Luźne kartki
Siostry i Lusławice
Żona
Dzieci: Julia i Rafał
III. MIŁOŚĆ W TULIGŁOWACH
Strona Kini
Pożegnanie - Poetyka miłości
Rozstanie z Eurydyką
Pamięć neapolitańskiego reliefu
Rodzaj teatru
Orfeusz rozpaczający
Wędrówka Eurydyki (Alkestis)
Na dróg rozstaju
IV. MIASTA, MIEJSCA I PODRÓŻE
Kraków
Salony i kawiarnie
Akademia Sztuk Pięknych
Malczewski w strukturach ASP
Profesor i jego klasa
Mowy rektorskie i poglądy na sztukę
Organizacje, wystawy i dyplomy
Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych
Powszechne Stowarzyszenie Polskich Artystów
Towarzystwo Artystów Polskich \"Sztuka\""
Stowarzyszenie Artystów Polskich \""Salon\""
Grupa Zero
Nagroda im. Probusa Baryczewskiego
Dyplom Towarzystwa im. Konstantyna Paleologa