Samorząd terytorialny a państwo. Prawne instrumenty nadzoru nad samorządem gminnym
ISBN: 978-83-7363-691-0
Stron: 294
Format: B5
Rok wydania: 2008
Instytucja samorządu terytorialnego musi wychodzić naprzeciw potrzebom lokalnej wspólnoty, o ile to możliwe. Również z uwzględnieniem oczekiwań całego społeczeństwa, poprzez poszukiwanie najlepszego rozwiązania, by nie antagonizować lokalnych struktur względem siebie czy względem organów administracji rządowej. Nadzór zaś to przede wszystkim dbanie o zgodne z prawem zaspokajanie potrzeb społecznych oraz zapobieganie naruszeniom w sferze świadczenia usług publicznych na rzecz wspólnoty. Nadzór to instytucja prawna uruchamiana w razie konieczności, gdy za pośrednictwem innych instrumentów nie jest możliwe przywrócenie poszanowania prawa bądź gdy ustawodawca nie przewiduje innych niż nadzór mechanizmów badania legalności działania samorządu terytorialnego. O istocie nadzoru decyduje zakres władczej ingerencji w celu korekty niepożądanych prawnie zachowań. W demokratycznym państwie jest on niezbędny do budowy ładu prawnego, jasności reguł postępowania poszczególnych organów administracji publicznej, kształtowania ładu instytucjonalnego, a także przejrzystości uruchamianych przez te organy procedur i określenia zależności pomiędzy poszczególnymi organami działającymi w strukturze administracji publicznej. (z Zakończenia)
SPIS TREŚCI
WYKAZ SKRÓTÓW
WSTĘP
Rozdział I
EWOLUCJA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE
1. Historia samorządu terytorialnego w Polsce
1.1. Powstanie gminy w Polsce
1.2. Gmina w okresie monarchii patrymonialnej
1.2.1. Ustrój wsi
1.2.2. Organizacja miast
1.3. Struktura terytorialna w monarchii stanowej
1.3.1. Ustrój wsi
1.3.2. Organizacja miast
1.3.3. Zarząd prowincjonalny i wojewódzki
1.4. Podział terytorialny w Rzeczypospolitej szlacheckiej
1.5. Samorząd terytorialny w Konstytucji 3 maja 1791 roku
1.6. Ustrój samorządu terytorialnego w dobie zaborów
1.6.1. Księstwo Warszawskie (1807-1815)
1.6.2. Królestwo Polskie
1.6.3. Samorząd terytorialny w Wielkim Księstwie Poznańskim
1.6.4. Funkcjonowanie samorządu terytorialnego w Wolnym Mieście Krakowie
1.6.5. Samorząd terytorialny w Galicji
1.6.6. Zarząd lokalny w zaborze pruskim
1.6.7. Samorząd terytorialny w zaborze rosyjskim
1.7. Samorząd terytorialny a sprawa polska podczas I wojny światowej
1.8. Istota samorządu terytorialnego w II Rzeczypospolitej
1.8.1. Samorząd terytorialny w konstytucji z dnia 17 marca 1921 roku
1.8.2. Samorząd terytorialny poszczególnych szczebli w ustawie z dnia 23 marca 1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego
1.8.3. Miejsce samorządu terytorialnego w konstytucji z dnia 23 kwietnia 1935 roku
1.9.Podział terytorialny kraju w okresie II wojny światowej
1.10.Model samorządu terytorialnego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
1.11. Samorząd terytorialny w strukturze współczesnego państwa prawnego
2. Pojęcie „samorząd terytorialny"
2.1. Samorząd terytorialny w znaczeniu prawnym
2.2. Samorząd terytorialny w znaczeniu politycznym
2.3. Samorząd terytorialny w znaczeniu socjologicznym
2.4. Ekonomiczna koncepcja funkcjonowania samorządu terytorialnego
Rozdział II
SAMORZĄD TERYTORIALNY A ORGANY PAŃSTWA
1. Legitymacja sprawowania władzy przez samorząd terytorialny w związku z legitymacją władzy w państwie
2. Cele samorządu terytorialnego a cele państwa
3. Zadania samorządu terytorialnego a zadania państwa w zdecentralizowanym systemie sprawowania władzy
4. Samorząd terytorialny a władza publiczna
5. Instrumenty Rady Ministrów kształtujące lokalną politykę
6. Kompetencje ministra właściwego do spraw finansów publicznych, budżetu, instytucji finansowych w przedmiocie ingerencji w zakres swobody
samorządu terytorialnego
7. Trybunał Konstytucyjny a samorząd terytorialny
7.1. Trybunał Konstytucyjny - zagadnienia ogólne
7.2. Oddziaływanie Trybunału Konstytucyjnego na lokalną politykę
8. Najwyższa Izba Kontroli a samorząd terytorialny
8.1. Najwyższa Izba Kontroli - zagadnienia ogólne
8.2. Oddziaływanie Najwyższej Izby Kontroli na lokalną politykę
9. Sąd Najwyższy a samorząd terytorialny
10. Organy upoważnione do zajęcia określonego stanowiska
Rozdział III
KONCEPCJA NADZORU NAD SAMORZĄDEM GMINNYM W POLSCE I WYBRANYCH KRAJACH EUROPY ZACHODNIEJ
1. Historia nadzoru nad samorządem gminnym
1.1. Rzeczpospolita szlachecka
1.2. Monarchia konstytucyjna
1.3. Okres zaborów
1.3.1. Zabór pruski
1.3.2. Zabór rosyjski
1.3.3. Zabór austriacki
1.4. Okres I wojny światowej (1914-1918)
1.5. II Rzeczpospolita
1.5.1. Nadzór na obszarze dawnego Królestwa Kongresowego
1.5.2. Instytucja nadzoru w dawnej Galicji
1.5.3. Struktura nadzoru na ziemiach dawnego zaboru pruskiego
1.5.4. Ujednolicenie systemu nadzoru nad samorządem gminnym
1.5.5. Charakter nadzoru określonego w konstytucji z dnia 23 kwietnia 1935 roku
1.6. Polska Rzeczpospolita Ludowa
2. Instytucja nadzoru we współczesnym państwie demokratycznym
2.1. Pojęcie „nadzoru"
2.2. Cele nadzoru
2.3. Funkcje nadzoru
2.4. Środki nadzoru
2.5. Rodzaje nadzoru
2.6. Kryterium nadzoru
2.7. Nadzór a kontrola
3. Zakres działania organów nadzoru
4. Struktura organów nadzoru nad działalnością samorządu gminnego
5. Sejm jako organ uczestniczący w procesie nadzoru nad samorządem gminnym
6. Minister właściwy do spraw administracji publicznej jako uczestnik procesu nadzoru nad samorządem gminnym
7. Instytucja nadzoru nad samorządem gminnym w wybranych krajach Europy Zachodniej
7.1. Nadzór nad gminami w Austrii
7.2. Nadzór komunalny w Hiszpanii
7.3. Holenderski model nadzoru nad funkcjonowaniem gminy
7.4. Konstrukcja nadzoru nad gminami w Szwajcarii
7.5. Istota nadzoru nad gminami we Francji
7.6. Instytucja nadzoru nad gminami w Niemczech
Rozdział IV
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH OBJĘTYCH ZAKRESEM NADZORU ORGANÓW ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ NAD SAMORZĄDEM GMINNYM
1. Nadzór nad samorządem gminnym sprawowany przez Prezesa Rady Ministrów
1.1. Prezes Rady Ministrów jako organ administracji rządowej
1.2. Prezes Rady Ministrów jako organ nadzoru nad samorządem gminnym
2. Nadzór nad samorządem gminnym sprawowany przez wojewodę
2.1. Wojewoda jako organ administracji rządowej
2.2. Wojewoda jako organ nadzoru nad samorządem gminnym
2.2.1. Wszczęcie postępowania nadzorczego
2.2.2. Postępowanie wyjaśniające
2.2.3. Formy zakończenia postępowania nadzorczego
2.2.4. Uzasadnienie rozstrzygnięcia nadzorczego
2.2.5. Konstrukcja zarządzenia zastępczego wojewody
2.2.6. Odpowiedzialność wojewody za szkody wyrządzone aktami nadzoru nad samorządem gminnym
Rozdział V
POSTĘPOWANIE NADZORCZE REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ W ZAKRESIE SPRAW FINANSOWYCH GMINY
1. Podmiotowy zakres nadzoru regionalnej izby obrachunkowej
2. Organizacja i zasady działania regionalnej izby obrachunkowej
2.1. Kolegium regionalnej izby obrachunkowej
2.2. Składy orzekające
2.3. Wydziały
2.4. Komisja orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych
2.5. Zadania inspektorów do spraw kontroli gospodarki finansowej
3. Przedmiotowy zakres nadzoru regionalnej izby obrachunkowej
3.1. Postępowanie w zakresie nadzoru nad stanowieniem i wykonywaniem budżetu gminy
3.2. Postępowanie nadzorcze w zakresie absolutorium
4. Krajowa Rada regionalnych izb obrachunkowych
5. Struktura nadzoru nad działalnością regionalnej izby obrachunkowej
Rozdział VI
STRUKTURA ORGANIZACYJNA ORAZ KOGNICJA SĄDU ADMINISTRACYJNEGO W SPRAWACH NADZORU NAD SAMORZĄDEM GMINNYM
1. Sądownictwo administracyjne w II Rzeczypospolitej
1.1. Struktura organizacyjna oraz właściwość Najwyższego Trybunału Administracyjnego
1.1.1. Organizacja wewnętrzna Najwyższego Trybunału Administracyjnego
1.1.2. Tryb postępowania przed Najwyższym Trybunałem Administracyjnym
1.2. Reforma sądownictwa administracyjnego
1.2.1. Właściwość Najwyższego Trybunału Administracyjnego po reformie
1.2.2. Charakter postępowania
1.2.3. Formy rozstrzygania
1.3. Inwalidzki Sąd Administracyjny jako organ szczególnego sądownictwa administracyjnego
1.4. Postępowanie sądowoadministracyjne w zakresie nadzoru nad samorządem gminnym
2. Reaktywowanie jednoinstancyjnego sądownictwa administracyjnego
2.1. Model sądownictwa administracyjnego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
2.2. Organizacja i zakres działania Naczelnego Sądu Administracyjnego jako jednej instancji wymiaru sprawiedliwości w demokratycznym państwie
prawnym (do 2004 r.)
2.2.1. Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.2.2. Tryb postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym
3. Współczesny model sądownictwa administracyjnego
3.1. Ustrój sądownictwa administracyjnego po reformie
3.1.1. Struktura organizacyjna wojewódzkich sądów administracyjnych
3.1.2. Struktura organizacyjna Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.2. Postępowanie sądowoadministracyjne
3.2.1. Właściwość miejscowa i rzeczowa wojewódzkich sądów administracyjnych oraz postępowanie przed tymi sądami
3.2.2. Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego
4. Naruszenie interesu prawnego przez akt organu gminy
5. Sądowa ochrona samodzielności gminy
6. Właściwość sądu administracyjnego w zakresie wykonywania nadzoru nad działalnością samorządu gminnego
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
1. Akty normatywne
2. Orzeczenia
2.1. Orzeczenia Najwyższego Trybunału Administracyjnego
2.2. Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.3. Orzeczenia Sądu Najwyższego
2.4. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego
3. Literatura
4. Dokumenty Kościoła