Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością

red. Alina Rynio
ISBN: 978-83-7363-598-2
Stron: 1152
Format: B5 (oprawa twarda)
Rok wydania: 2007

Ranga wychowania sprawia, że wielu pedagogów, psychologów, teologów, filozofów, socjologów i polityków kieruje swoje zainteresowania na to, co składa się na treść, kierunek i sposób wychowania człowieka. Powszechnie wiadomo, że zarówno jakość życia w wymiarze indywidualnym, jak i społecznym, a tym samym przyszłość społeczeństw, ludów i narodów uwarunkowana jest jakością wychowania. Pomimo że powstało na ten temat wiele różnorodnych teorii, to problem wychowania, będąc zagadnieniem "arcytrudnym", pozostaje kwestia ciągle otwartą, potrzebującą nowych rozwiązań i inspiracji w każdym pokoleniu. Stąd szczególnie w świecie współczesnym, "lansującym wzorce wychowawcze opatrywane mianem «neutralnych aksjologicznie» i niosących niejednokrotnie zamierzoną destrukcję moralnych fundamentów życia społecznego i indywidualnego", istnieje pilna potrzeba odnowienia i rekonstrukcji takiego wychowania i  takich systemów wartości, które nie dewaluowałyby się tak łatwo, ale miały moc opierania się naciskowi dehumanizacji cywilizacji współczesnej. Niewątpliwie taką szansę niesie chrześcijańska tradycja wychowawcza, na którą składają się sprawdzone przez wieki ideały, zasady i wartości. Są one związane z realistycznie pojmowaną naturą ludzką, wewnętrznymi i zewnętrznymi czynnikami rozwojowymi człowieka i obowiązującym w chrześcijaństwie etosem. (z Przedmowy)


SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE

Przedmowa: Alina Rynio
Słowa powitania JM ks. prof. Stanisława Wilka Rektora KUL
List Prefekta Kongregacji Edukacji Katolickiej Zenonona kard. Grocholewskiego
Przesłanie Stanisława kard. Dziwisza
Telegram Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Michała Seweryńskiego
Wprowadzenie Przewodniczącego Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski bpa Kazimierza Nycza
Historyczny i społeczny kontekst wychowania w duchu chrześcijańskim, ks. Marian Nowak Przewodniczący Zespołu Pedagogiki Chrześcijańskiej PAN

Część I
W POSZUKIWANIU TEORETYCZNYCH PODSTAW WYCHOWANIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO

Ks. Jerzy Bagrowicz, Wychowanie w świetle Biblii
Michele De Beni, Mieć odwagę być wychowawcami dzisiaj
Ks. Janusz Tarnowski, Paradoks chrześcijańskiej pedagogiki
Costantino Esposito, O poznawczej wartości wychowania
Barbara Kiereś, Kultura chrześcijańska wobec postmodernistycznej ideologii „anty" w pedagogice
Halina Gajdamowicz, Wychowanie chrześcijańskie w perspektywie obiektywistycznych teorii wartości
Joanna Karczewska, Ewangeliczny ideał życia w refleksji Stefana Kunowskiego
Ks. Mieczysław Rusiecki, Cele wychowania chrześcijańskiego w aspekcie teorii warstwicowiej Stefana Kunowskiego
Iwona Szewczak, Cele wychowania chrześcijańskiego według Wolfganga Brezinki
Zofia Matulka, Samowychowanie w życiu chrześcijańskim
Stanisław Czesław Michałowski, Kategorie edukacyjne w pedagogii współbycia osobowego

Część II
PEDAGOGIKA CHRZEŚCIJAŃSKA W RELACJI DO INNYCH NAUK I DYSCYPLIN

Marianna Flis-Jaszczuk, Kiedy przedmiot kształtuje metodę poznania. Uwagi o metodologii pedagogiki chrześcijańskiej
Grażyna Karolewicz, Biografistyka a pedagogika chrześcijańska
Andrzej Potocki OP, Duszpasterstwo kształtem wychowania chrześcijańskiego
Marek Marczewski, Eklezjologia pastoralna a pedagogika chrześcijańska
Ks. Tadeusz Guz, W poszukiwaniu chrześcijańskiej filozofii wychowania
Krzysztof Kalka, Wpływ filozofii chrześcijańskiej na wychowanie
Wojciech Chudy, Istota pedagogiki personalistycznej
Wiesława Wołoszyn-Spirka, Realistyczna filozofia i etyka podstawą budowania realistycznej pedagogiki
Witold Starnawski, Doświadczenie prawdy i jego znaczenie w wychowaniu
Jarosław Horowski, Budzenie wiary w koncepcjach pedagogicznych odwołujących się do zasad filozofii tomistycznej
Maria Katarzyna Grzegorzewska, Klasyczne rozumienie dobra w kontekście wychowania
Anna Okońska-Walkowicz, Nauczyciel XXI wieku a personalistyczna koncepcja osoby Jacquesa J. Maritaina i Emmanuela Mouniera
Piotr Magier, Kategorie humanizmu w pedagogice na przykładzie nowego wychowania oraz personalizmu chrześcijańskiego

Część III
ISTOTNE DZIEDZINY I OBSZARY WYCHOWANIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO

Anna Lendzion, Wychowawcze aspekty kształtowania własnej tożsamości
Ks. Marian Wolicki, Wychowanie sumienia jako najistotniejszy element wychowania moralnego    
Janina Kostkiewicz, Wolność wyboru w wychowaniu chrześcijańskim
Aldona Molesztak, Wychowanie do odpowiedzialności
Aldona Król, Wychowanie do przebaczenia
Eugeniusz Sakowicz, Edukacja chrześcijańska – wychowaniem do dialogu
Dorota Kornas-Biela, Chrześcijańskie wychowanie prenatalne odpowiedzią na dar
Danuta Opozda, Doświadczenie miłości w relacji wychowawczej siłą rozwoju rodzica i dziecka
Teresa Kukołowicz, Miejsce kultury i tradycji w wychowaniu chrześcijańskim
Zygmunt Markocki, Religijna edukacja dorosłych w ponowoczesnym świecie
Ks. Mariusz Sztaba, Społeczna płaszczyzna wychowania chrześcijańskiego w świetle nauczania Kościoła katolickiego

Część IV
WSPÓŁCZESNE KONTEKSTY WYCHOWANIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO

Ks. Janusz Mariański, Szanse i zagrożenia wychowania chrześcijańskiego w niestabilnym świecie
Ks. Sławomir Szczyrba, Sakralizacja i desakralizacja w drodze człowieka do samego siebie
Tadeusz Sakowicz, Stygmatyzacja wyzwaniem dla chrześcijaństwa
Ks. Jan Sledzianowski, Wolność od uzależnień wyzwaniem dla wychowania chrześcijańskiego
Ks. Zbigniew S. Iwański, Wartości chrześcijańskie w procesie resocjalizacji
Małgorzata Więczkowska, Japońska manga zagrożeniem dla chrześcijańskiego wychowania
Aniela Różańska, Uprzedzenia religijne jako wyzwanie dla współczesnego wychowania chrześcijańskiego
Ks. Stanisław Chrobak, Wychowanie w kontekście konkurencyjności - wyzwania dla pedagogiki chrześcijańskiej
Dorota Luber, Wychowanie chrześcijańskie wobec współczesnego dyskursu o istocie wychowania
Aneta Hudycz, Aktualność systemu wychowawczego bł. Marceliny Darowskiej
Małgorzata Tomczyk, Rola wzorców i wzorów osobowych w wychowaniu chrześcijańskim według o. Jacka Woronieckiego
s. Bernadeta Lipian, Anna Jenke jako wybitny pedagog i wychowawca
Alina Rynio, Atrakcyjność wychowania chrześcijańskiego

Część V
WYCHOWANIE CHRZEŚCIJAŃSKIE W DOMU, SZKOLE I W KOŚCIELE

Ks. Stanisław Dziekoński, Specyfika chrześcijańskiego wychowania w rodzinie w posoborowym nauczaniu Kościoła
Ks. Radosław Chałupniak, Potrzeba i uzasadnienie wychowania religijnego w podstawowych środowiskach wychowawczych (rodzina, parafia, szkoła, media)
Ks. Józef Stalą, Miejsce katechezy rodzinnej w wychowaniu chrześcijańskim. Implikacje pedagogiczno-katechetyczne
Ks. Andrzej Offmański, Rodzina jako środowisko wykorzystane - czy szansa wykorzystana?
Ks. Marek Studenski, Wychowanie chrześcijańskie wyzwaniem dla szkoły i katechezy
Krystyna Chałas, Klasa autorska szansą urzeczywistniania wartości chrześcijańskich
Barbara Wolny, Edukacja ku wartościom w polskiej szkole a „norma personalistyczna"
Ks. Adam Maj, Wybrane aspekty wychowania w szkole katolickiej
Ks. Edward Walewander, Duszpasterstwo młodzieży w pedagogii Kościoła na Lubelszczyźnie w latach 1918-1939
Ks. Amantius Akimjak, Ks. Vladimir Littva, Zadanie chrześcijańskiego wychowania na Katolickim Uniwersytecie w Rużomberku
Agnieszka Jaworska, Proces kształcenia w katolickich uniwersytetach ludowych

Część VI
WYCHOWANIE CHRZEŚCIJAŃSKIE POPRZEZ PRACĘ, TEATR I MEDIA

Ks. Czesław Kustra, Powściągliwość i praca w wychowaniu chrześcijańskim
Grzegorz Grzybek, Aktualność chrześcijańskiego wychowania do pracy. Refleksja etyczna   
Maria Barbara Styk, Teatr w wychowaniu chrześcijańskim
Ks. Krzysztof Łuszczek, Podstawowe założenia edukacji medialnej jako udział w funkcji agosu
Dorota Bis, Społeczeństwo informacyjne szansą i zagrożeniem dla wychowania chrześcijańskiego   
Ks. Janusz Miąso, Radio katolickie wobec wyzwań współczesności. Spotkanie technologii i aksjologii
Ewa Domagała-Zyśk, Kształtowanie adekwatnych postaw wobec osób niepełnosprawnych
Alicja Olszak, Hierarchia wartości a realizm życiowy studentów pedagogiki (komunikat z badań)   
Teresa Olearczyk, Mistrzostwo pedagogiczne – szczególnym wyzwaniem dla pedagogiki chrześcijańskiej

Część VII
WYCHOWANIE POPRZEZ UCZESTNICTWO W KOŚCIELNYCH RUCHACH RELIGIJNYCH I STOWARZYSZENIACH

Tomasz Ożóg, Wychowanie chrześcijańskie w kościelnych ruchach religijnych 
Ks. Leszek Waga, Znaczenie doświadczenia w wychowaniu religijnym w ujęciu Luigiego Giussaniego    
Dorota Franków, Wolny nowy człowiek w Ruchu Światło-Życie
Ks. Adam Skreczko, Urszula Piętka, Wybrane aspekty pedagogii Ruchu Comunione e Liberazione (Komunia i Wyzwolenie)
Lucia Abignente, Dorota Kornas-Biela, Maria Kozubek, Pedagogiczne inspiracje Ruchu Focolari. W kierunku pedagogiki jedności
Ks. Zbigniew Czerwiński, Przekazywanie wiary dzieciom w rodzinie w doświadczeniu Drogi Neokatechumenalnej
Katarzyna Braun, Wychowanie ku „cywilizacji miłości" poprzez zaangażowanie wolontarystyczne młodzieży
Małgorzata Strzelec, Przekaz tradycji religijnej jako element wychowania religijnego na przykładzie kultu świętego Rocha w parafii mikstackiej
Sabina Zalewska, Samowychowanie w ujęciu o. Józefa Kentenicha
Anna Petkowicz, Gra, która nie jest zabawą - istota wychowania harcerskiego
Wacław Czakon, Akademia Młodzieżowa jako system integralnego wychowania - wypracowany i wdrażany w Fundacji Szczęśliwe Dzieciństwo   
Anna Białowąs, O recepcji nowych treści religijnych w świadomości polskiego społeczeństwa przełomu XX i XXI wieku
Piotr Tomasz Nowakowski, Analiza działalności sekt jako przyczynek do refleksji nad niepożądanymi aspektami funkcjonowania kościelnych ruchów religijnych

SPRAWOZDANIA Z DYSKUSYJNYCH GRUP TEMATYCZNYCH

PODSUMOWANIE

ANEKS

Homilia ks. bpa Kazimierza Nycza
Program Konferencji   
Dokumentacja fotograficzna