Jezus i Jego wyznawcy w Talmudzie. Analiza tekstologiczna, historyczna i socjologiczna
Mirosław Stanisław Wróbel
ISBN: 978-83-7702-639-7
Stron: 272
Format: B5 (oprawa twarda)
Rok wydania: 2013
Nowa książka ks. dr hab. Mirosława S. Wróbla, prof. KUL wpisuje się w niezwykle odważny i potrzebny nurt badań nad obrazem chrześcijaństwa i chrześcijan w pobiblijnej tradycji rabinicznej. Na szczególne wyróżnienie zasługują zamieszczone w monografii wnikliwe analizy tekstologiczne, oparte na głębokiej znajomości języka oraz okoliczności powstawania i wielowiekowego przekazu piśmiennictwa rabinicznego.
Problematyka podjęta w książce zbiera a zarazem penetruje i promuje nowe obszary badawcze. Na wysoką ocenę zasługuje merytoryczne i graficzne opracowanie książki, która - zgodnie z pragnieniem autora - może i powinna się stać inspiracją do „budowania nowej przyszłości” (s. 195). Relacje chrześcijańsko-żydowskie są obolałe i trudne, nie brakuje też w nich tematów traktowanych jako niewygodne czy nawet zakazane. Aczkolwiek powody milczenia o wielu spornych zagadnieniach są znane, uwarunkowane w niemałym stopniu rygorami tzw. politycznej poprawności przenoszonej na teren religii i teologii, w pracach naukowych nie powinno się unikać tematów zapalnych i trudnych, tym bardziej że uczeni żydowscy nie unikają ich w swoich prezentacjach polemicznego i apologetycznego piśmiennictwa chrześcijańskiego.
Niewątpliwą zaletą tej książki jest jasność wykładu, dzięki której wyniki specjalistycznych badań stają się zrozumiałe także dla czytelników mniej obeznanych z trudnymi zagadnieniami. Książka ta stanowi doniosły wkład w dzieło nawiązanego przez Kościół katolicki po II Soborze Watykańskim dialogu z Żydami i judaizmem, tym cenniejszy, że niemała część dotychczasowej działalności i twórczości na tym polu nie uwzględnia w wystarczającym stopniu perspektywy religijnej i teologicznej albo podchodzi do niej zbyt stereotypowo i jednostronnie.
Ks. prof. zw. dr hab. Waldemar CHROSTOWSKI
Dyrektor Instytutu Nauk Biblijnych UKSW
Niniejsza monografia podejmująca tematykę talmudycznej relektury Jezusa i Jego wyznawców oparta jest na tekstach źródłowych i naukowej metodologii. Z satysfakcją trzeba podkreślić, że wreszcie ktoś dostrzegł konieczność zabrania poważnego, ściśle naukowego i wyważonego głosu w tej kwestii. Autor w swoich badaniach nie ogranicza się tylko do tekstów talmudycznych, ale ukazuje ich związek z wczesnymi tekstami rabinicznymi (Miszna, Tosefta). Dzięki temu możliwa jest analiza ewolucji myśli rabinicznej na temat Jezusa i Jego uczniów. Zestawienie w książce opisów ewangelicznych dotyczących osoby Jezusa z tekstami talmudycznymi pozwala uchwycić swoistą rabiniczną antyewangelię, której celem było deprecjonowanie chrześcijaństwa w oczach wyznawców judaizmu. Autor w sposób odważny, odkrywczy i twórczy analizuje polemiczne teksty rabiniczne i podkreśla istotne znaczenie tych badań dla autentycznego dialogu między Synagogą i Kościołem.
o. prof. Hugolin Langkammer
SPIS TREŚCI
Od autora
Wykaz skrótów
Wprowadzenie
Rozdział I
TALMUD
1. Zawartość Talmudu
1.1. Miszna
1.2. Baraita
1.3. Midrasz
1.4. Tosefta
1.5. Gemara
2. Talmud jerozolimski
2.1. Geneza i kontekst historyczny
2.2. Struktura i treść
2.3. Tekst
3. Talmud babiloński
3.1. Geneza i kontekst historyczny
3.2. Struktura i treść
3.3. Tekst
4. Talmud a Nowy Testament
4.1. Problemy metodologiczne
4.2. Talmud jako źródło historyczne
Rozdział II
TEKSTY O JEZUSIE
1. Narodziny i pochodzenie Jezusa
1.1. Tradycja ewangeliczna
1.2. Tradycja talmudyczna
2. Działalność i nauczanie Jezusa
2.1. Tradycja ewangeliczna
2.2. Tradycja talmudyczna
3. Śmierć i przeznaczenie Jezusa
3.1. Tradycja ewangeliczna
3.2. Tradycja talmudyczna
Rozdział III
TEKSTY O WYZNAWCACH JEZUSA
1. Uczniowie Jezusa
2. Dwunaste błogosławieństwo (Birkat ha-Minim)
3. Nazarejczycy (Nocrim)
4. Heretycy (Minim)
5. Ewangelie (Gilionim) i księgi heretyków (Sifrei Minim)
Zakończenie
Apendyks
A. Struktura i zawartość Miszny, Tosefty, Talmudu jerozolimskiego i Talmudu babilońskiego
B. Pokolenia tannaitów palestyńskich
C. Pokolenia amoraitów palestyńskich i babilońskich
D. Chronologiczne zestawienie cesarzy rzymskich i patriarchów żydowskich po roku 70
Bibliografia
Jésus et ses disciples dans le Talmud. Analyse textologique, historique et sociologique. Resumé
Jesus and His Followers in Talmud. Textological, Historical and Sociological Analysis. Summary
Indeks osobowy
Indeks odniesień