Papieże wobec problemów teologicznych XIX wieku

Michał Chaberek OP
ISBN: 978-83-7363-850-1
Stron: 270
Format: A5
Rok wydania: 2009

Przedmiotem tego opracowania jest okres XIX wieku. Jest to czas ciekawy, a zarazem mało znany polskiemu czytelnikowi. Czas zupełnie innej świadomości Kościoła niż nam współczesna, a przecież czas uczenia się i dojrzewania wielkich idei i wielkich przemian. Pamięć większości współczesnych katolików sięga najdalej do Soboru Watykańskiego II. Nie da się jednak zrozumieć znaczenia tego przełomowego wydarzenia w dziejach Kościoła bez znajomości problemów i wyzwań, jakim podlegał on od czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Można zaryzykować tezę, że to dopiero Vaticanum II dokonało pojednania Kościoła ze światem, o czym marzyli hierarchowie XIX i pierwszej połowy XX wieku. Nowożytność doprowadziła do sekularyzacji większości obszarów społecznych i kulturowych. Również samej teologii katolickiej postawiła szereg wyzwań intelektualnych, z którymi Kościół długo się zmagał. Jak się wydaje, to właśnie w XIX wieku zmagania te przybrały najbardziej dramatyczną postać.


Spis treści

Wstęp

Rozdział I
Sytuacja Kościoła i teologii katolickiej u progu XIX wieku

1. Upadek łacińskiej christianitas
2. Teologia katolicka po reformacji
3. Kościół w dobie rewolucji francuskiej

Rozdział II
Grzegorz XVI i sprawa księdza Lamennais

1. Tło nauczania Grzegorza XVI - nowe prądy teologiczne na początku XIX w.
2. Grzegorz XVI - pontyfikat doby restauracji
3. Kontekst ukazania się dwóch encyklik Grzegorza XVI - poglądy i działalność księdza Lamennais do 1832 r.
4. Ogłoszenie encyklik Mirari vos i Singulari nos
5. Skutki publikacji encyklik Mirari vos i Singulari nos oraz próba oceny postawy księdza Lamennais
6. Charakterystyka nauczania Grzegorza XVI

Rozdział III
Pius IX - od Quanta cur a do Vaticanum I

1. Tło filozoficzne i teologiczne nauczania Piusa IX
2. Pius IX - pontyfikat końca epoki Państwa Kościelnego
3. Geneza, publikacja i treść encykliki Quanta cura i dołączonego do niej Syllabusa
4. Skutki publikacji encykliki Quanta cura i Syllabusa
5. Ekskurs: Sobór Watykański i postawa księdza J.I. Dollingera
6. Charakterystyka nauczania Piusa IX

Rozdział IV
Leon XIII i próba odnowienia katolickiej nauki

1. Europejska filozofia w dobie Leona XIII
2. Leon XIII - pontyfikat odnowy teologii katolickiej
3. Kontekst teologiczny encykliki Aeterni Patris - od neoscholastyki do odnowy tomizmu
4. Treść encykliki Aeterni Patris
5. Realizacja programu Leona XIII - Desire Mercier i szkoła lowańska
6. Krystalizacja tomizmu - dalsze skutki programu odnowy tomistycznej
7. Charakterystyka nauczania Leona XIII

Rozdział V
Pius X i kryzys modernistyczny

1. Nowe idee w europejskiej myśli filozoficznej i teologicznej na przełomie XIX i XX wieku
2. Pius X- pontyfikat wielkich reform
3. Teologiczny kontekst encykliki Pascendi i dekretu Lamentabili - działalność A. Loisy'ego
4. Reakcja Magisterium na nowe prądy intelektualne - dekret Lamentabili sane exitu i encyklika Pascendi Dominici gregis
5. Skutki encykliki Pascendi Dominici gregis
6. Ekskurs: Problemy modernizmu, które nie zostały rozwiązane
7. Charakterystyka nauczania Piusa X

Zakończenie
Bibliografia
Indeks osób