Teokalia. Piękno Boga. Prolegomena do estetyki dogmatycznej

Karol Klauza
ISBN: 978-83-7363-663-7
Stron: 356
Format: B5 (oprawa twarda)
Rok wydania: 2008

Za przedmiot materialny badań nad arbitralnie wybranym aspektem estetyki teologicznej uczyniono teokalię - piękno Boga. To bowiem najbardziej fundamentalny przejaw piękna, jego Źródło i&nbspSpełnienie, wzorzec i&nbsptak kreatywny dynamizm, że aż stwórczy i&nbspzbawczy. W&nbspobu tych porządkach spełnia się gradacja piękna natury, kultury, transcendencji, a&nbspjego nosicielami i&nbspbene- (pulchre-) ficientam stają się wszelkie byty opromienione światłem (splendorem) piękna. W&nbspnajwyższym stopniu dotyczy to bytów osobowych, gdyż te z&nbspnatury rzeczy stoją najbliżej prawzoru piękna. Poza Bogiem człowiek i&nbspanioł odsłaniają najpełniej w&nbspsobie, dla siebie i&nbspdla innych równie fascynujący, co pełen tajemnic świat piękna - zależny od światła, zanurzony w&nbspMocy Stwórczej, opromieniony Chwałą (Doxa) i&nbspMądrością (Sofia). (z&nbspZakończenia)


Spis treści

WYKAZ SKRÓTÓW

WSTĘP

I. PIĘKNO BOGA JAKO PROBLEM POZNAWCZY
Rozum na tropach Bożego piękna
Helleńska i rzymska teoria piękna
Średniowieczna teoria piękna
Teologiczne założenia dla hermeneutyki piękna
Piękno w Starym Testamencie
Piękno w Nowym Testamencie
Piękno według wczesnej patrystyki
Współczesna zasada estetyczna w teologii

II. ONTYCZNE PIĘKNO BOGA
Piękno Boga jako atrybut Jego natury
Znak i symbol w tajemnicy Bożego piękna
Immanentne piękno Boga
Piękno Boga konkretyzujące się w Imieniu
Piękno Boga konkretyzujące się w Mądrości
Sofiologiczne ikony angelologiczne
Sofiologiczne ikony chrystologiczne
Sofiologiczne ikony mariologiczne
Piękno Boga konkretyzujące się w Świetle
Piękno Boga konkretyzujące się w Chwale
Piękno Boga konkretyzujące się w Niebie (Raju)
Bóg niebem
Symbolika nieba jako uobecnienia piękna Boga
Niebo niebieskie
Niebo złote
Geometryczne symbole piękna nieba
Piękno Boga konkretyzujące się w stworzeniach

III. PIĘKNO BOŻYCH HIPOSTAZ
Paterologia visualis
Symbolizm Boga (Ojca) w Starym Testamencie
Symbolizm Boga Ojca w ikonografii nowotestamentalnej
Niekanoniczne symbole – nieautentyczne piękno Ojca
Chrystologia visualis
Piękno Syna Bożego – obrazu nieba
Chrystologia ikonostasu – synteza piękna Obrazu Boga Niewidzialnego
Kalofania chrystologiczna w ikonach kanonicznych
Trynitologiczne przedstawienia hipostazy Syna
Chrystotypiczne piękno Trójcy
Trójca Starotestamentalna, Filoksenia – chrystotypiczne piękno Ojca i Ducha Świętego
Trójca Nowotestamentalna – Ojcostwo – Maiestas Domini – piękno zbawczej łaski
Jednorodzony Syn Słowo Boże – dynamizm preegzystującego Logosu
Etoimaisija chrystologiczna – piękno hipostazy Słowa przed Wcieleniem
Angelotypiczne przedstawienia piękna hipostazy Syna
Zbawiciel Błogosławione Milczenie – piękno mistyczne
Anioł Wielkiej Rady – piękno historycznego spełnienia
Antropologiczna forma hipostazy Syna
Acheiropoiete – piękno niestworzonego Oblicza,Światła Bożego
Chrystus Emmanuel – piękno wspólnoty
Pantokrator – pełnia piękna – pankalia Chrystusa
Chrystus (Zbawiciel) w chwale (w Mocach) – wcielone piękno Bożej potęgi
Chrystus Najwyższy Kapłan – piękno panowania Boga
Chrystus (Zbawca) Nieśpiące Oko – boskie piękno czuwające
Staurologia ikonologiczna – świadomość zbawczego piękna
Słowna ikona krzyża w Ewangeliach synoptycznych
Słowna ikona ukrzyżowania w Ewangelii św. Jana
Ikona krzyża w Corpus Paulinum
Praxis krzyża w I-VI wieku – kształtowanie się estetycznego arcanum fidei
Piękno liturgicznych i ikonograficznych źródeł staurologii
Synergiczne piękno Boga-Człowieka ikonach pasyjnych
Hermeneja ikony Ukrzyżowania (Staurosis) – piękno Boga-Człowieka w „Jego godzinie”
Hermeneja ikony Podwyższenia Krzyża – liturgiczne piękno krzyża
Ikona Zdjęcia z krzyża – piękno i godność śmierci
Ikona Opłakiwania Chrystusa – piękno bosko-ludzkiej synergii
Ikona Złożenia do grobu – Chrystusowe piękno ukryte
Ikony cyklu paschalnego
Ikona Zstąpienia do piekieł (Anastasis) – piękno Dnia Ósmego
Ikona Nie płacz Mnie, Matko – piękno bólu i tajemnicy
Ikona Myrrophores – piękno zbawczego zaskoczenia
Chrystus – Sędzia – eschatyczna perspektywa piękna – ikona Sądu Ostatecznego
Pneumatologia visualis
Zesłanie Ducha Świętego – piękno mądrości

ZAKOŃCZENIE

BIBLIOGRAFIA

SPIS ILUSTRACJI

RIASSUNTO

ANEKS