Opera Omnia T. V - Pochodzenie i przeznaczenie

Joseph Ratzinger
ISBN: 978-83-8288-047-2
Stron: 375
Format: 150x220 mm (oprawa twarda)
Rok wydania: 2022

Spis treści

Tom V

Odkryjmy sens i piękno chrześcijaństwa w dziełach
Opera omnia Josepha Ratzingera – Benedykta XVI
Ks. Krzysztof Góźdź, redaktor Opera omnia
Bóg, Stwórca i Spełniciel
Wprowadzenie do przyczynków Josepha Ratzingera o nauce o stworzeniu, antropologii i mariologii
Wykaz skrótów

Część A
Pochodzenie z odwiecznego rozumu i miłości Boga
Na początku Bóg stworzył.
Cztery kazania o stworzeniu i upadku konsekwencje wiary w stworzenie

Przedmowa [1985]
Uwagi wstępne do nowego wydania [1996]

Bóg Stwórca
Pierwsze kazanie wielkopostne, Monachium, 8 marca 1981 roku
1. Różnica między formą a treścią w opisie stworzenia
2. Jedność Biblii jako kryterium jej interpretacji
3. Kryterium chrystologiczne

Sens biblijnych opisów stworzenia
Drugie kazanie wielkopostne, Monachium, 15 marca 1981 roku
1. Racjonalność wiary w stworzenie
2. Trwałe znaczenie symbolicznych elementów tekstu
a) Stworzenie a kult
b) Szabatowa struktura stworzenia
c) Wyzysk ziemi?

Stworzenie człowieka
Trzecie kazanie wielkopostne, Monachium, 22 marca 1981 roku
1. Człowiek – wzięty z ziemi
2. Podobieństwo Boże
3. Stworzenie i ewolucja

Grzech i odkupienie
Czwarte kazanie wielkopostne, Monachium, 29 marca 1981 roku
1. Na temat grzechu
2. Granica i wolność człowieka
3. Grzech pierworodny
4. Odpowiedź Nowego Testamentu

Konsekwencje wiary w stworzenie
1. Wyparcie wiary w stworzenie z myśli nowożytnej
2. Trzy sposoby przesłaniania pojęcia stworzenia w myśli współczesnej
3. Wiara w stworzenie jako podstawowa decyzja antropologiczna

Stworzenie, byt stworzony i zbawienie świata
Stworzenie [artykuł w leksykonie, 1964]
Wiara w stworzenie a teoria ewolucji
Arka Noego – figurą Kościoła
Kazanie wygłoszone w ramach porannego nabożeństwa,
Haus Ohrbeck / Georgsmarienhütte, 19 lutego 1974 roku
Emanacja [artykuł w leksykonie, 1959]
Światło [artykuł w leksykonie, 1963]

Posłowie teologa
Do: Karl Hummel, Was Theologen nicht mehr sagen sollten. Überlegungen eines Naturwissenschaftlers [Czego teologowie nie powinni już mówić.
Rozważania przyrodnika], ThQ 149 (1969)

Grzech pierworodny – „wydarzenie przedkosmiczne”?
Rec. do: Christa Jerrentrup-Heide, Die Menschheit woher – wohin?
Ein Durchbruch zu Uranfängen und ihre Bedeutung für Gegenwart und Zukunft
[Ludzkość skąd – dokąd? Przełom do prapoczątków i ich znaczenie dla teraźniejszości i przyszłości], Kolonia 1971

Ewolucja jako zapytanie wobec wiary i teologii
Przedmowa do: Robert Spaemann / Reinhard Löw / Peter Koslowski,
Evolutionismus und Christentum
[Ewolucjonizm a chrześcijaństwo] (= Civitas-Resultate 9)
Weinheim 1986

„Pośrednictwo pojęcia epifanii”
Rec. do: Heinz Robert Schlette, Epiphanie als Geschichte.
Ein Versuch [Epifania jako historia. Próba], Monachium 1966

Pożegnanie z diabłem?
Rozważania o kuszeniach Jezusa (Mk 1,12n i par.)

Mocarny i mocarz (Mk 3,27)
O problemie potęgi zła z punktu widzenia wiary chrześcijańskiej
Wstępne refleksje na temat zagadnienia
Kontekst historii religii
Rozwinięcie pytania w wierze Starego Testamentu
Co na temat podejmowanej kwestii możemy wywnioskować z Nowego Testamentu?

Końcowe konsekwencje

Chrześcijańska wolność i zaufanie
Przedmowa do: Léon-Joseph Suenens, Erneuerung und Mächte der Finsternis [Odnowa w Duchu Świętym i moce ciemności], Salzburg 1983

Część B
Człowiek stworzony jako obraz Boga
Misja człowieka w świecie

Czym jest człowiek?
I. Niesamowita otwartość kwestii
II. Pierwsza odpowiedź: Podobieństwo człowieka do Boga i jego wykładnie
III. Dwoistość oblicza człowieka w świetle biblijnego motywu dwóch braci
IV. Nowy Adam

„Troska o człowieczeństwo człowieka”
Przedmowa do: Augusto Sarmiento / Javier Escrivá-Ivars (Eds.), Enchiridion Familiae. Textos del magisterio pontificioy conciliar sobre el matrimonio y la familia [Enchiridion Familiae.
Teksty papieskiego i soborowego nauczana o małżeństwie i rodzinie] 6 tomów, Madryt 1992

Szkoła dobrego życia
Przedmowa do: Martin Bialas CP, Lieben und Leiden.
Betrachtungen im Geiste des hl. Paul vom Kreuz
[Kochać i cierpieć. Medytacje w duchu św. Pawła od Krzyża], Innsbruck 1994

Wezwanie do ludzkiego społeczeństwa

Małżeństwo i rodzina w Bożym planie
O Adhortacji apostolskiej „Familiaris consortio”
1. Antropologiczne i teologiczne podstawy małżeństwa i rodziny (nr 11)
2. Małżeństwo w historii zbawienia; jego sakramentalność (nr 12 i 13)
3. Małżeństwo i rodzina (nr 14 i 15)
4. Małżeństwo i dziewictwo (nr 16)

Kobieta, strażniczka człowieka
Próba wprowadzenia do Listu apostolskiego
„Mulieris dignitatem”

1. Obraz człowieka
2. Sytuacja historyczna
3. Dwie podstawowe formy kobiecej egzystencji
4. Nowy wymiar
5. Strażniczka człowieka

Dar mądrości

Wolność jako centralna rzeczywistość
Przedmowa do: Fernando Ocáriz, Naturaleza, gracia y gloria [Natura, łaska i chwała] (= BTeo 24)
Pamplona 2000

Kluczowe kwestie człowieczeństwa
„Oto Człowiek” (J 19,5)
Dlaczego temu dramatowi nadal udzielać publicznego głosu?
Prawo silniejszego – siła prawa
„Ecce homo”
Spojrzenie na drugiego zachowuje prawdę i godność człowieka

Człowiek między reprodukcją a stworzeniem
Kwestie teologiczne dotyczące pochodzenia życia ludzkiego
I. Reprodukcja
II. Dialog z historią
1. „Homunculus” w historii prądów intelektualnych
2. Pochodzenie człowieka według świadectwa Biblii
III. Wyjątkowość pochodzenia człowieka

Człowiek – przedmiot czy osoba?
Chrześcijańskie rozważania o kwestiach bioetyki
1. Pytania bioetyki do Kościoła
2. U źródeł trudności w zrozumieniu
3. „Doświadczenia graniczne” i pokusa zapomnienia
4. Wiara i pytanie o ostateczny sens
5. Cały zakres moralności chrześcijańskiej
6. Podstawowa zasada bioetyki
7. Tożsamość medycyny

Każdy człowiek jest obrazem Boga
O godności osób niepełnosprawnych intelektualnie i chorych psychicznie

Wyleczenie prawdziwej rany człowieczeństwa
Przedmowa do: Javier Lozano Barragán,
Teología y medicina [Teologia i medycyna], Bogotá 2000

Tylko ten, kto zna Boga, znajduje człowieka
Święto Młodych ku czci św. Korbiniana, Fryzynga,
12 listopada 1978 roku

Chrzest – uzdrowienie naszej ślepoty
Kazanie wygłoszone w ramach porannego nabożeństwa,
Haus Ohrbeck / Georgsmarienhütte, 20 lutego 1974 roku

Łaska a usprawiedliwienie

Gratia praesupponit naturam
Rozważania o znaczeniu i granicy scholastycznego aksjomatu
[Uwaga wstępna, 1962]
[Uwaga wstępna, 1973]
I. Problem
II. Poszczególne elementy jednej odpowiedzi
1. Pierwotne rozumienie scholastycznego aksjomatu
2. Odpowiedź Pisma Świętego
III. Próba syntezy

Jak daleko sięga konsensus co do nauki o usprawiedliwieniu?
Nieobecność tematu usprawiedliwienia we współczesnej świadomości
Doświadczenie religijne Lutra a współczesny obraz Boga i człowieka
Podstawowe elementy konsensusu co do usprawiedliwienia

Wolność Boga a moc łaski
Przedmowa do: Ludwig Weimer, Die Lust an Gott und seiner Sache.
Oder lassen sich Gnade und Freiheit, Glaube und Vernunft, Erlösung und Befreiung vereinbaren? [Zainteresowanie Bogiem i Jego sprawą.
Czy też da się pogodzić łaskę i wolność, wiarę i rozum, odkupienie i wyzwolenie?], Fryburg 1981
Dzieło schyłku życia Ericha Przywary
Rec. do: Erich Przywara, Alter und Neuer Bund. Theologie der Stunde [Stare i Nowe Przymierze. Teologia czasu],
Wiedeń 1956

Karl Barth a wiara katolicka
Rec. do: Hans Küng, Rechtfertigung.
Die Lehre Karl Barths und eine katholische Besinnung
[Usprawiedliwienie. Nauczanie Karla Bartha i refleksja katolicka] (= SlgHor 2), Einsiedeln 1957

Nauka o usprawiedliwieniu a chrystologia
Rec. do: Hans Küng, Rechtfertigung. Die Lehre Karl Barths
und eine katholische Besinnung [Usprawiedliwienie.
Nauczanie Karla Bartha i refleksja katolicka]
(= SlgHor 2), Einsiedeln 1957

Część C
Maryja jako typologiczna i osobowa antycypacja spełnienia w łasce

Córa Syjonu. Rozważania o maryjnej wierze Kościoła
Przedmowa
Rozdział 1
Biblijne umiejscowienie mariologii
Rozdział 2
Maryjna wiara Kościoła
1. Pradogmat maryjny: Dziewica i Matka
a) Teksty nowotestamentalne
b) Sens teologiczny
2. Wolność od grzechu Adama
3. Wzięcie z ciałem do niebieskiej chwały

Biblijne i systematyczne aspekty mariologii
„Pełna łaski”
Elementy biblijnej pobożności maryjnej
Maryja, córa Syjonu – Matka wierzących
Maryja – prorokini
Maryja w tajemnicy krzyża i zmartwychwstania

Rozważania o pozycji mariologii i pobożności maryjnej w całokształcie wiary i teologii
1. Tło i znaczenie wypowiedzi mariologicznej
Soboru Watykańskiego II
2. Pozytywna funkcja mariologii w teologii
3. Miejsce mariologii w całokształcie teologii
4. Mariologia – antropologia – wiara w stworzenie
5. Pobożność maryjna

Znak niewiasty. Próba wprowadzenia do encykliki „Redemptoris Mater”
I. Aspekty metodologiczne
1. Czytać Biblię jako całość
2. Żeńska linia w Biblii
3. Mariologia historyczno-dynamiczna
4. Bimillenaryzm?
II. Cztery treściowe priorytety
1. Maryja – wierząca
2. Znak niewiasty
3. Pośrednictwo Maryi
4. Nadanie sensu dla Roku Maryjnego

Problem mariologii
Refleksje o niektórych nowych publikacjach

„Rozwój nie przekreśla tożsamości”
Przedmowa do: Franz Mussner, Maria, die Mutter Jesu im Neuen
Testament [Maryja, Matka Jezusa w Nowym Testamencie], St. Ottilien 1993

Teologia o Fatimie
Rec. do: Virgil Marion, Eine Theologie über Fatima. Versuch einer
Sinndeutung der Sühneforderung Marias [Teologia o Fatimie.
Próba interpretacji sensu roszczenia zadośćuczynienia Maryi],
Innsbruck 1960

Komentarz do tajemnicy fatimskiej
Objawienie publiczne i objawienia prywatne – ich umiejscowienie teologiczne
Struktura antropologiczna objawień prywatnych
Próba interpretacji „tajemnicy” fatimskiej

Maryja ukazuje nam, co jest najważniejsze Fatima, 13 października 1996 roku

„Bóg nie wypuścił stworzenia ze swoich rąk”
Otwarcie XVII Światowego Kongresu Maryjnego i X Światowego Kongresu Mariologicznego, Kevelaer, 11 września 1987 roku
1. „Łaski pełna”
2. „Poczniesz syna”
3. „Trwali jednomyślnie na modlitwie razem
z niewiastami i Maryją, Matką Jezusa”

Dodatek
Od wydawcy
I. Uwagi do „Opera omnia”
II. Uwagi do tomu V
Część A: Pochodzenie z odwiecznego rozumu i miłości Boga: Na początku Bóg stworzył. Cztery kazania o stworzeniu i upadku
Konsekwencje wiary w stworzenie
Stworzenie, byt stworzony i zbawienie świata
Część B: Człowiek stworzony jako obraz Boga
Misja człowieka w świecie
Kluczowe kwestie człowieczeństwa
Łaska a usprawiedliwienie

Część C: Maryja jako typologiczna i osobowa antycypacja spełnienia w łasce
Córa Syjonu. Rozważania o maryjnej wierze Kościoła
Biblijne i systematyczne aspekty mariologii

Informacje bibliograficzne
Część A: Pochodzenie z odwiecznego rozumu i miłości Boga
Na początku Bóg stworzył. Cztery kazania o stworzeniu i upadku
Konsekwencje wiary w stworzenie
Część B: Człowiek stworzony jako obraz Boga
Misja człowieka w świecie
Kluczowe kwestie człowieczeństwa
Łaska a usprawiedliwienie
Część C: Maryja jako typologiczna i osobowa antycypacja spełnienia w łasce
Córa Syjonu. Rozważania o maryjnej wierze Kościoła
Biblijne i systematyczne aspekty mariologii

Wykaz literatury
I. Źródła
II. Literatura przedmiotu

Cytaty z Pisma Świętego

Indeks osobowy