Trybunał Koronny w kulturze prawnej Rzeczypospolitej szlacheckiej
red. Antoni Dębiński, Waldemar Bednaruk, Marzena Lipska
ISBN: 978-83-7363-851-8
Stron: 166
Format: A5 (oprawa twarda)
Rok wydania: 2009
Trybunał Koronny powstał w 1578 roku i przez następne 200 lat, aż do upadku państwa polskiego, odgrywał ogromną rolę w życiu ówczesnej szlachty. Sąd ten wywierał na niespotykaną nigdy wcześniej ani później skalę przemożny wpływ na kształtowanie kultury prawnej Rzeczypospolitej szlacheckiej. W stosunkowo krótkim czasie Trybunał stał się nie tylko, jak planowali jego twórcy, sądem najwyższej instancji, od którego wyroków nie było odwołania, ale też najważniejszą instytucją, skupiającą na sobie uwagę całego narodu. Jego orzecznictwo wpływało na wyroki innych sądów, i to nie tylko tych, od których orzeczeń można było się odwołać do Trybunału, a jego działalność pilnie obserwowano i obszernie komentowano w ówczesnej publicystyce. Pisma polityczne tego okresu są pełne informacji o tej instytucji. Troska o sprawne funkcjonowanie Trybunału sprawiała, iż jakakolwiek myśl o naprawie państwa zawierała również liczne postulaty odnoszące się do tego organu. Po powstaniu prasy działalność szlacheckiego sądu najwyższego zajmowała poczesne miejsce na jej łamach. Autorzy w każdym numerze poświęcali Trybunałowi sporo uwagi, dzięki czemu opinia publiczna była doskonale zorientowana w jego składzie, działalności i zwyczajach. Wraz z postępującym upadkiem uniwersytetów w naszym kraju oraz rosnącą niechęcią do wysyłania młodzieży na uczelnie zachodnie to Trybunał stał się najważniejszym miejscem edukacji młodych pokoleń. Można wręcz powiedzieć, że Trybunał był szkołą kształcącą elity ówczesnego państwa. (ze Wstępu)
SPIS TREŚCI
Przedsłowie Dziekana Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL
Wstęp
WACŁAW URUSZCZAK
Zasady ustroju społecznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów a Trybunał Koronny
WOJCIECH WITKOWSKI
Trybunał Koronny kulturowym centrum życia prawnego dawnej Rzeczypospolitej
GRZEGORZ GÓRSKI
Trybunał Koronny i Trybunał Litewski na tle sądów ówczesnej Europy. Uwagi porównawcze
WALDEMAR BEDNARUK
Pozycja prezydenta w strukturze Trybunału Koronnego
AGNIESZKA MYŚLIWIEC
Organizacja i działalność kancelarii Trybunału Koronnego. Wybrane zagadnienia
IWONA WIERZCHOWIECKA
Trybunał Koronny doby stanisławowskiej w pryzmacie komunikacji społecznej
MARZENA DYJAKOWSKA
Naruszenie bezpieczeństwa obrad Trybunału Koronnego jako crimen laesae maiestatis
WOJCIECH SŁAWIŃSKI
Statu ta i Metryka przywilejów koronnych językiem polskim spisane i porządkiem prawie przyrodzonym a bardzo snadnym nowo zebrane Stanisława Sarnickiego
MARZENA LIPSKA
Wpływ Trybunału Koronnego na rozwój Lublina
ARKADIUSZ MICHAŁ STASIAK
Czy Trybunał Koronny był potrzebny Lublinowi? Kontrfaktyczna interpretacja historii miasta w okresie nowożytnym
Noty o autorach