Rewindykacja nieruchomości Kościoła katolickiego w postępowaniu przed Komisją Majątkową

Dariusz Walencik
ISBN: 978-83-7363-848-8
Stron: 280
Format: B5
Rok wydania: 2009 (wydanie II poprawione)

Publikacja dotyczy skomplikowanej problematyki rekompensowania skutków nacjonalizacji mienia osób prawnych Kościoła katolickiego przeprowadzonej w Polsce po II wojnie światowej. Autor wykazuje, iż akty nacjonalizacyjne były instrumentem polityki wyznaniowej władz komunistycznych i elementem walki totalitarnego państwa z religią. Wywarły one ponadto trwałe i daleko idące skutki w zakresie prawa własności. Instytucja częściowej rewindykacji nieruchomości kościelnych osób prawnych, wprowadzona do polskiego systemu prawnego w 1989 r. - mimo pewnych niedociągnięć, budzących spory interpretacyjne - jest, zdaniem Autora, przejawem realizacji idei wolności religii oraz odpowiada standardom demokratycznego państwa prawa, przestrzegającego zasad autonomii związków wyznaniowych.


SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział 1
Sytuacja prawna majątku Kościoła katolickiego w latach 1918-1989

1.1. Regulacje okresu II Rzeczypospolitej
1.2. Główne akty nacjonalizujące mienie kościelne
1.3. Ograniczenia w wykonywaniu praw majątkowych przez kościelne osoby prawne
1.4. Podsumowanie

Rozdział 2
Podstawy prawne rewindykacji

2.1. Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej
2.1.1. Geneza
2.1.2. Przebieg ścieżki legislacyjnej
2.2. Nowelizacje, zmiany wynikające z innych aktów prawnych i akty wykonawcze
2.2.1. Nowelizacje z lat 1991 i 1993
2.2.2. Zmiana podmiotu ustawowej delegacji
2.2.3. Zarządzenie Ministra - Szefa Urzędu Rady Ministrów z 8 lutego 1990 r.
2.2.4. Rozporządzenie Rady Ministrów z 21 grudnia 1990 r.
2.3. Koncepcje zmian
2.3.1. Projekt powołania Komisji Nadzwyczajnej do zbadania zgodności z prawem postępowania regulacyjnego
2.3.2. Projekty wprowadzające drogę sądową
2.3.3. Inne inicjatywy ustawodawcze
2.4. Podsumowanie

Rozdział 3
Zakres przedmiotowy postępowania regulacyjnego

3.1. Przesłanki przywrócenia własności nieruchomości
3.1.1. Mienie punickie
3.1.2. Dobra martwej ręki
3.1.3. Majątek zakonów bezhabitowych i stowarzyszeń kościelnych
3.1.4. Nieruchomości fundacji kościelnych
3.1.5. Nieruchomości przejęte w trybie egzekucji zaległości podatkowych
3.1.6. Nieruchomości wywłaszczone
3.1.7. Grunty warszawskie
3.1.8. Mienie przejęte bez tytułu prawnego
3.2. Przesłanki przekazania własności nieruchomości
3.2.1. Nieruchomości, w których był sprawowany kult religijny lub prowadzona działalność charytatywna, oświatowo-wychowawcza bądź opiekuńczo-wychowawczą
3.2.2. Nieruchomości, których stan prawny nie jest ustalony
3.3. Okoliczności wyłączające wszczęcie postępowania regulacyjnego
3.3.1. Majątek znacjonalizowany
3.3.2. Prawa nabyte przez niepaństwowe osoby trzecie
3.3.3. Nieruchomości przejęte na mocy ustawy o dobrach martwej ręki
3.4. Podsumowanie

Rozdział 4
Przebieg postępowania regulacyjnego

4.1. Podmioty postępowania regulacyjnego
4.1.1. Komisja Majątkowa
4.1.2. Uczestnicy postępowania
4.2. Terminy w postępowaniu regulacyjnym
4.3. Czynności procesowe postępowania regulacyjnego
4.3.1. Wszczęcie postępowania
4.3.2. Doręczenia i wezwania
4.3.3. Protokoły, adnotacje i udostępnianie akt
4.3.4. Dowody
4.3.5. Rozprawa
4.3.6. Zawieszenie postępowania
4.4. Rodzaje rozstrzygnięć
4.4.1. Odrzucenie wniosku lub umorzenie postępowania
4.4.2. Zawarcie ugody
4.4.3. Orzeczenie zespołu bądź Komisji
4.4.4. Brak rozstrzygnięcia
4.5. Opłaty i koszty postępowania
4.6. Sposoby regulacji
4.6.1. Przywrócenie własności
4.6.2. Przyznanie nieruchomości zamiennej
4.6.3. Wypłata odszkodowania
4.7. Podsumowanie

Zakończenie

Wykaz źródeł i literatury