Psychopedagogiczne aspekty kształcenia w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego

Antoni J. Grzesiuk
ISBN: 978-83-8061-720-9
Stron: 384
Format: B5 (oprawa twarda)
Rok wydania: 2020


Spis treści
Wstęp

Rozdział 1. Podstawy teoretyczne edukacji dla transportu drogowego

1.1. Geneza transportu, ruchu drogowego i psychologii transportu
1.1.1. Rozwoju dróg i historia zarządzania ruchem
1.1.2. Początki psychologii transportu

1.2. Stan badań nad edukacją dla transportu i bezpieczeństwa w ruchu drogowym
1.2.1. Wybrane projekty, strategie i wizje w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego
1.2.2. Badania rozpoznawcze projektów naukowych dotyczących edukacji dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym
1.2.3. Psychologia transportu i bezpieczeństwa w ruchu drogowym - podstawowe cele i zadania badawcze
1.2.4. Psychologia transportu jako interakcja kierującego, pojazdu i drogi
1.2.5. Wpływ percepcji na bezpieczeństwo w ruchu drogowym
1.2.6. Koncepcja sterowania w układzie człowiek-maszyna-komputer
1.2.7. Umiejętności i nawyki psychomotoryczne kierowcy
1.2.8. Kierujący w interakcji z drogą i pojazdem
1.2.9. Struktura sprawności i efektywności działania uczestnika ruchu drogowego - model psychomotoryczny kierowcy

1.3. Pedagogika pracy dla ruchu drogowego
1.3.1. Przedzawodowe kształcenie dzieci i młodzieży w ruchu drogowym
1.3.2. Nauczanie prozawodowe
1.3.3. Myślenie w edukacji kierowców i instruktorów

1.4. Analiza krytyczna programów kształcenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym
1.4.1. Szkolny program wychowania komunikacyjnego dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym
1.4.2. Krajowe i europejskie programy bezpieczeństwa w ruchu drogowym
1.4.3. Ocena pozaszkolnych form kształcenia kierowców, instruktorów i egzaminatorów
1.4.4. Szkolenie doskonalące, dokształcające i reedukacyjne dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym
1.4.5. Przesłanki z praktycznej realizacji celów edukacyjnych uczestników ruchu
1.4.6. Podsumowanie i wnioski końcowe z krytycznej analizy programów kształcenia

Rozdział 2. Psychologiczne podstawy kształcenia w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym

2.1. Psychologia rozwoju człowieka i jego przystosowanie do uczestnictwa w ruchu drogowym
2.1.1. Okresy rozwojowe człowieka wpływające na przystosowanie do ruchudrogowego
2.1.2. Zintegrowany system transportu drogowego jako skuteczne przystosowanie kierowcy i właściwy dobór cech do zadań

2.2. Psychologiczna sylwetka kierowcy w transporcie zintegrowanym
2.2.1. Zintegrowany system bezpieczeństwa w transporcie drogowym
2.2.2. Zagrożenia w transporcie
2.2.3. Tworzenie systemu bezpieczeństwa w transporcie i ruchu drogowym
2.2.4. Rola psychologii dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym
2.2.5. Charakterystyka zawodowa kierowcy

2.3. Rola psychologii poznawczej w tworzeniu bezpieczeństwa w ruchu drogowym
2.3.1. Powstawanie wrażeń i tworzenie spostrzeżeń w ruchu drogowym
2.3.2. Uwaga i pamięć w ruchu drogowym
2.3.3. Wyobrażenia i myślenie w ruchu drogowym
2.3.4. Mowa i decyzje w ruchu drogowym

2.4. Czynności psychomotoryczne kierowcy
2.4.1. Biologiczno-psychologiczne podstawy ruchu
2.4.2. Psychomotoryka kierowcy w ruchu drogowym
2.4.3. Czynniki warunkujące sprawność psychomotoryczną kierowcy
2.4.3.1. Badania wpływu płci i wieku na sprawność oraz bezpieczeństwo w ruchu drogowym
2.4.3.2. Badanie funkcji poznawczych wpływających na sprawność i bezpieczeństwo kierujących oraz kierowców
2.4.3.3. Zdrowotne wyznaczniki sprawności poznawczej i motorycznej kierowcy
2.4.3.4. Wpływ struktury osobowości na sprawność i bezpieczeństwo uczestników ruchu
2.4.3.5. Skłonność do ryzyka jako czynnik wpływający na bezpieczeństwo w ruchu drogowym

Rozdział 3. Założenia teoretyczne oraz praktyczne psychodydaktycznego procesu kształcenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym

3.1. Ryzyko, zagrożenia i błędy w wypadkach drogowych
3.1.1. Psychologiczny model ryzyka w ruchu drogowym
3.1.2. Stres jako mobilizacja i zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym
3.1.3. Błędy kierowców w wypadkach drogowych

3.2. Model zasobów psychologicznych oraz psychomotorycznych w badaniach kierujących i kierowców
3.2.1. Tradycyjne techniki badań psychologicznych kierujących i kierowców
3.2.1.1. Badania sprawności ruchowej
3.2.1.2. Badanie zasobów intelektualnych

3.2.2. Współczesne koncepcje badań psychologicznych kierujących i kierowców
3.2.2.1. Zmienne psychologiczne praktycznych badań kierujących
3.2.2.2. Badanie reakcji psychomotorycznych
3.2.2.3. Skuteczność baterii testów Test2Drive

3.3. Psychodydaktyka kształcenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym
3.3.1. Psychologiczne podstawy uczenia się przez rozwój pamięci
3.3.2. Generowanie reakcji bodźcowych i ich organizacja
3.3.3. Uczenie się przez rozwiązywanie problemów i myślenie ukierunkowane na cel w sytuacjach ruchu drogowego
3.3.4. Strategie uczenia się bezpośredniego
3.3.5. Uczenie się przez aktywność intelektualną, psychomotoryczną i emocjonalną kierowców
3.3.6. Zasoby społeczne wpływające na wydajność działania uczestników ruchu drogowego
3.3.7. Koncepcja asynchronicznych sieci uczących
 
Rozdział 4. Uwarunkowania efektywności procesu kształcenia w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym

4.1. Normy postępowania dydaktycznego w życiu i szkole
4.1.1. Zagadnienia terminologiczne dotyczące zasad kształcenia
4.1.2. Charakterystyka zasad kształcenia
4.1.3. Postulaty i wnioski wpływające na skuteczność procesu kształcenia

4.2. Integracja psychodydaktyczna determinantów w Centrach Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
4.2.1. Koncepcja infrastruktury medialnej Gminnego Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oraz struktura projektu edukacyjnego
4.2.2. Sala dydaktyczna bezpieczeństwa ruchu drogowego
4.2.3. Rowerowy tor jazdy sprawnościowej
4.2.4. Mobilne miasteczko ruchu drogowego
4.2.5. Środki dydaktyczne w wychowaniu komunikacyjnym
4.2.6. Psychologiczny aspekt stosowania środków dydaktycznych w wychowaniu komunikacyjnym

4.3. Integracja psychodydaktyczna autodromu z torem kartingowym
4.3.1. Ośrodek Szkolenia Kierowców przy Zespole Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Biłgoraju
4.3.2. Autodrom Zespołu Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Biłgoraju i działalność sekcji kartingowej
4.3.3. Cele, treści, metody i środki dydaktyczne w edukacji kandydatów na kierowców i instruktorów
 
Rozdział 5. Wskazania aplikacyjne dla poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym

5.1. Wzorce aplikacyjne i przykładowe rozwiązania dla kształcenia w zakresie transportu i ruchu drogowego
5.1.1. Mobilność jako główna czynność i przestrzeń rozwoju aplikacyjnego uczestnika ruchu drogowego
5.1.2. Budowanie aplikacyjnych elementów integracji psychologicznej i dydaktycznej
5.1.3. Koncepcja psychomotoryczna i jej wpływ na integrację
5.1.4. Potrzeby bezpieczeństwa w ruchu drogowym jako zadania pedagogiczne

5.2. Treści nauczania a potrzeby zawodowe kierowców i instruktorów (opis badań własnych)
5.2.1. Przedmiot i cel badań, problem badawczy
5.2.2. Hipotezy badawcze, zmienne, wskaźniki
5.2.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze
5.2.4. Obszar badań
5.2.5. Analiza i interpretacja wyników badań
5.2.6. Wnioski z badań eksperymentalnych
 
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz tabel
Wykaz ilustracji