Między wschodem a zachodem. Z dziejów kultury pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego

red. Witold Kołbuk, Albert Nowacki, Lubomyr Puszak
ISBN: 978-83-7702-084-5
Stron: 374
Format: B5 (oprawa twarda)
Rok wydania: 2010

Pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie to z jednej strony teren bezpośredniego sąsiedztwa Polaków i Słowiańszczyzny "ruskiej", ale też z drugiej to bardzo rozległy obszar, na którym następowało przez stulecia stykanie się kultury polskiej i wschodniosłowiańskiej oraz ich wzajemne oddziaływanie wykraczające swymi konsekwencjami niekiedy daleko poza Europę Środkowo-Wschodnią. Bezpośrednia koegzystencja polsko-ruska była i jest polem różnie rozumianych konfrontacji, niekiedy bardzo dramatycznych. Znacznie donioślejsze znaczenie ma jednak tysiącletnie oddziaływanie na siebie kultury ruskiej, silnie związanej ze wschodnim chrześcijaństwem i polskiej łączonej z kultura łacińską. W ciągu dziejów aż do dziś relacje polsko-katolickie z jednej strony oraz wschodniosłowiańskie i prawosławne z drugiej strony pełne były wzajemnej podejrzliwości, niechęci, nawet wrogości, ale też i pewnej wzajemnej fascynacji. Przy tym i Polacy, i Wschodni Słowianie (Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini) czuli się zawsze związani z kulturą ogólnoeuropejską. Stąd różne zjawiska w literaturze, języku czy życiu religijnym tych narodów powiązane były i są z tendencjami zmian w kulturze euroatlantyckiej. Niniejszy tom stanowi zbiór artykułów, poświęconych dawnym i współczesnym przejawom i powiązaniom kulturalnym polsko-wschodniosłowiańskim, z pewnym naciskiem na postrzeganie tych związków do strony polskiej. Publikacja podzielona jest na dwie części: językoznawstwo oraz kultura i literatura. (ze Wstępu)


Spis treści

Wstęp

JĘZYKOZNAWSTWO

Magdalena Barańska
Sąsiad - "swój” czy "obcy”? Stereotypy jako podstawa motywacyjna wtórnego systemu onomastycznego na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim

Дмитро Бучко
Принципи і способи номінації поселень Лемківщини

Ewa Gładyś
Реклама як історичне та культурне явище

Tatiana Kołodyńska
Wpływ języka polskiego na fonetykę i leksykę ukraińskich gwar nadsańskich

Ольга Левицкая
Религиозные тексты в программе преподавания русского языка филологам-русистам в Люблинском Католическом университете Ивана Павла II

Michał Łesiów
Treść i osobliwości językowe ukraińskich pieśni wielkopostnych

Maria Mocarz
Sposoby organizacji przekazu elementów kulturowych w przewodnikach turystycznych i ich przekładach

Dagmara Nowacka
Zaimki w zachodnioukraińskim języku literackim XIX w. Tendencje rozwojowe w porównaniu z językiem polskim

Олег Тищенко
Образна номінація прізвиськ. Польсько-східнослов’янські мовні й культурні стереотипи

Małgorzata Wideł-Ignaszczak
O polskiej i rosyjskiej leksyce teonimicznej (na materiale przekładu Dzienniczka. Miłosierdzie Boże w duszy mojej św. Faustyny Kowalskiej na język rosyjski)

KULTURA I LITERATURA

Стефанія Андрусів
Себе побачити, як в люстрі. Дещо про антропологічну природу транскордонних переміщень

Katarzyna Babkiewicz
Polonica w utworach Wasilija Aksionowa

Monika Grygiel
Problematyka antropocentryczna w Darze Vladimira Nabokova

Mirosława Kawecka
Sebastian Fabian Klonowic - poeta pogranicza

Witold Kołbuk
Prawosławne cerkwie-sobory w Kongresówce

Стефан Козак
У руслі європейських пошуків суспільного поступу

Magdalena Majchrzyk
"Dialog dusz bardzo różnych” – relacje polsko-rosyjskie w prozie Wiktora Jerofiejewa

Małgorzata Matecka
Siergiej Rachmaninow w kręgu kultury polskiej

Edyta Moskowicz
Polska recepcja twórczości Oksany Zabużko

Albert Nowacki
Recepcja spuścizny literackiej Mykoły Chwylowego w ukrainoznawstwie polskim

Jan Orłowski
Polskie stronice poezji Jana Bernarda

Любомир Пушак
Літературно-критичне перо Михайла Грушевського і польська белетристика

Marta Reda
Polska recepcja twórczości Łesi Ukrainki

Monika Sidor
Pogranicze jako doświadczenie indywidualne i ogólne. Konotacje przestrzeni w utworze Iwana Szmielowa Granica

Beata Siwek
Nocą, kiedy jest jasno Alesia Astaszonka w kontekście dramaturgii europejskiej XX w.

Jerzy Traczuk
"Naszeniwska” tradycja czasopiśmienniczo-literacka wobec odradzającej się literatury zachodniobiałoruskiej

Aneks nr 1
Aneks nr 2