Pisarz i wyznawca. W kręgu twórczości Romana Brandstaettera

Ryszard Zajączkowski
ISBN: 978-83-7363-923-2
Stron: 398
Format: B5
Rok wydania: 2009

Ryszard Zajączkowski - literaturoznawca z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. W latach 1997-1999 wykładowca w Katolickim Uniwersytecie Eichstatt (Niemcy), a w 2005 roku stypendysta w Uniwersytecie Yale (USA). Autor monografii "Głos prawdy i sumienie". Kościół w pismach Cypriana Norwida (Wrocław 1998), a także licznych artykułów poświęconych literaturze XIX i XX wieku drukowanych w kraju i za granicą. Publicysta i tłumacz kilkudziesięciu książek.

Książka ta powstała na fali rosnącego w ostatnich latach zainteresowania twórczością Romana Brandstaettera, który jak jeden z bohaterów jego Bardzo krótkich i nieco dłuższych opowieści, "wyraził chęć pozostania na samotnej rafie, gdyż ocalenie uważał za cios zadany jego światopoglądowi". Jego twórczość była przez lata wyrazem poglądów, upodobań i postaw niezmiernie żywotnych w Polsce. Niniejsze opracowanie stanowi próbę wprowadzenia do bogatego i różnorodnego dzieła autora Jezusa z Nazarethu oraz rekonstrukcji jego światopoglądu. Zmierza ono do wydobycia najważniejszych aspektów i tendencji twórczości pisarza oraz zarysowania jej kontekstu literackiego. Zakres badań obejmuje prawie wszystkie utwory: od twórczości międzywojennej (łącznie z obszerną publicystyką), aż po ostatnie teksty z lat osiemdziesiątych. W obręb refleksji włączone zostały również powojenne wywiady i artykuły, a także - z konieczności w drobnej części - potężny, niekiedy fascynujący zbiór prawie zupełnie nieznanych materiałów archiwalnych pisarza przechowywanych w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu oraz w Bibliotece Kórnickiej PAN. Dorobek literacki Brandstaettera marginalizowany długo przez odpowiedzialnych za polską kulturę, niedoceniany przez wielu krytyków oraz często pomijany w syntezach naszej powojennej literatury czeka wciąż na badaczy, odkrywców i koneserów.



SPIS TREŚCI

Wstęp

I. "CAŁY ŻYWOT WŁASNY CZŁOWIEKA ..."

1. Historia pokolenia i dramat współczesności
2. Manowce ideologii
3. Symbole ludzkiego losu
Odys
Antygona
Syzyf
Faust
Golem

II. HORYZONT TRZECH KULTUR

1. "Do Ziemi Świętej... nad Wisłę"
Patriotyzm młodości
Teatr w obronie polskości
Naród w optyce chrześcijańskiej
2. Na drogach Italii - szlakami "drugiej ojczyzny"
Obszar mitu
Misterium krajobrazów
Muzyka - architektura - poezja
Niezwykłość w zwyczajności
3. Semickie korzenie i powinowactwa
Odzyskana tożsamość
Hebrajski czas święty
Żydowska egzegeza: midrasze, targumy, peszery

III. "NIECHAJ OTWORZY SIĘ SŁOWO"

1. Zamieszkiwanie w Piśmie Świętym
Pisarz - Biblia - dobroć
"Wstąpić do wnętrza biblijnego kręgu"
2. Homo novus- homo responsabilis
Nawrócenie i zmaganie o wiarę
Szlakiem św. Franciszka
3. Verbum abbreviatum
Na tropach Jezusa z Nazaretu
"Przed Tajemnicą nieodczytaną"

Zakończenie

Bibliografia
Bibliografia podmiotowa
Bibliografia przedmiotowa
Dodatek
Summary
Zusammenfassung
Indeks