Szkoły parafialne na pograniczu polsko-ruskim (ukraińskim) w Galicji w latach 1772-1869

Roman Pelczar
ISBN: 978-83-7363-899-0
Stron: 344
Format: B5 (oprawa twarda)
Rok wydania: 2009

Niniejsza praca jest próbą odpowiedzi na szereg pytań badawczych oscylujących wokół takich spraw jak m.in. rozwój sieci szkół parafialnych związanych z Kościołem rzymskokatolickim oraz unickim (grekokatolickim), formy ich działalności i rola w tym władz państwowych, kościelnych, właścicieli miejscowości oraz lokalnych społeczności, a także wpływ tych instytucji na alfabetyzację społeczeństwa galicyjskiego. Warto także spojrzeć na szkoły pod kątem zmian, jakie w analizowanym okresie zachodziły w ich działalności w stosunku do czasów przedrozbiorowych. Rodzą się przy tym pytania o kontynuację ich wcześniejszych reguł funkcjonowania oraz o zmiany wywołane nową rzeczywistością. Dlatego w niniejszym opracowaniu staramy się wskazać na tradycyjne funkcje i zasady działania tych szkół oraz na nowe, będące rezultatem aktualnych uwarunkowań prawnych, społecznych, politycznych i gospodarczych. Pragniemy więc omówić działalność szkół parafialnych z uwzględnieniem wszystkich możliwych zagadnień z nimi związanych oraz w oparciu o szeroką bazę źródłową i istniejące opracowania uwzględniające ten problem badawczy. Dla określenia roli i miejsca szkół tego typu w galicyjskiej oświacie posłużymy się licznymi porównaniami odnośnie do działalności innych szkół elementarnych (ludowych). (ze Wstępu)


SPIS TREŚCI

WSTĘP

Rozdział I
UWARUNKOWANIA SPOŁECZNE I POLITYCZNE ROZWOJU SZKÓŁ PARAFIALNYCH
1. Obszar pogranicza i struktura narodowościowa ludności
2. Polityka oświatowa władz austriackich i jej wpływ na system szkolnictwa ludowego w Galicji

Rozdział II
SIEĆ RZYMSKOKATOLICKICH SZKÓŁ PARAFIALNYCH
1. Stosunek kościelnych i świeckich władz zwierzchnich do łacińskich szkół parafialnych
2. Przemiany w sieci rzymskokatolickich szkół parafialnych
A. Okres lat 1772-1818
B. Okres lat 1819-1869
3. Miejsce łacińskich szkół parafialnych w systemie szkolnictwa ludowego

Rozdział III
SIEĆ GRECKOKATOLICKICH SZKÓŁ PARAFIALNYCH
1. Stosunek kościelnych i świeckich władz zwierzchnich do cerkiewnych szkół parochialnych
2. Formowanie się sieci greckokatolickich szkół parafialnych
A. Okres lat 1772-1815
B. Okres lat 1816-1869
3. Miejsce greckokatolickich szkół parochialnych w systemie szkolnictwa ludowego

Rozdział IV
KADRA NAUCZAJĄCA
1. Kadra nauczycielska rzymskokatolickich szkół parafialnych
A. Kwalifikacje intelektualne i moralne
B. Struktura społeczno-zawodowa
C. Pozycja społeczna i sytuacja materialna
D. Kadra pomocnicza
2. Kadra nauczycielska greckokatolickich szkół parafialnych
A. Poziom intelektualny i moralny
B. Struktura społeczno-zawodowa
C. Pozycja materialna
D. Kadra pomocnicza

Rozdział V
SPOŁECZNOŚĆ UCZNIOWSKA
1. Uczniowie łacińskich szkół parafialnych
2. Uczniowie cerkiewnych szkół parafialnych

Rozdział VI
NAUCZANIE I WYCHOWANIE W SZKOŁACH PARAFIALNYCH
1. Proces dydaktyczno-wychowawczy w łacińskich szkołach parafialnych
2. Nauczanie niedzielne w łacińskich szkołach parafialnych
3. Proces dydaktyczno-wychowawczy w cerkiewnych szkołach parafialnych
4. Nauczanie niedzielne w cerkiewnych szkołach parafialnych

Rozdział VII
BUDYNKI SZKOLNE
1. Baza lokalowa łacińskich szkół parafialnych
A. Nazewnictwo budynków szkolnych
B. Stan bazy lokalowej szkół
C. Wygląd budynków oraz pomieszczeń szkolnych
2. Budynki cerkiewnych szkół parafialnych
A. Stan bazy lokalowej
B. Budowa i utrzymanie szkół
C. Wygląd zewnętrzny i wewnętrzny

ZAKOŃCZENIE

Wykaz skrótów
ANEKS
BIBLIOGRAFIA
WYKAZ TABEL
INDEKS MIEJSCOWOŚCI
INDEKS NAZWISK