Przyszłość i odpowiedzialność. Problem uzasadnienia odpowiedzialności za przyszłe pokolenia we współczesnej etyce

Wojciech Lewandowski
ISBN: 978-83-8061-068-2
Stron: 218
Format: B5
Rok wydania: 2015


SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział I
Tradycyjne rozumienie odpowiedzialności a odpowiedzialność za przyszłe pokolenia

1. Tradycyjne rozumienie odpowiedzialności
1.1. Podmiotowe warunki odpowiedzialności
1.1.1. Tożsamość
1.1.2. Racjonalność
1.1.3. Wolność
1.1.4. Zdolność przyczynowego oddziaływania na świat
1.2. Adresat odpowiedzialności
1.3. Racja odpowiedzialności

2. Specyfika odpowiedzialności za przyszłe pokolenia
2.1. Problem podmiotowych warunków odpowiedzialności za przyszłe pokolenia
2.1.1. Tożsamość podmiotu odpowiedzialności za przyszłość
2.1.2. Racjonalność a niepewność prognoz na przyszłość
2.1.3. Problem wolności w decydowaniu o przyszłych pokoleniach
2.1.4. Zwiększone możliwości ludzkiego działania
2.2. Przyszłe pokolenia jako adresaci odpowiedzialności
2.3. Odpowiedzialność za przyszłe pokolenia a tradycyjne racje odpowiedzialności

Rozdział II
Nieosobowe uzasadnienie odpowiedzialności za przyszłe pokolenia

1. Argumenty za przyjęciem nieosobowego punktu widzenia
1.1. Kalkulacja skutków jako podstawa norm dotyczących przyszłości
1.2. Nieosobowe wartości
1.3. Nieosobowy punkt widzenia jako odpowiedź na paradoksy związane z przyszłością

2. Problem określenia nieosobowej wartości przyszłych stanów rzeczy w kontekście etyki populacyjnej
2.1. "Odrażająca konkluzja" jako sprawdzian dla stanowisk nieosobowych
2.2. Teoria X jako odpowiedź na "odrażającą konkluzję"
2.2.1. Utylitaryzm totalny
2.2.2. Utylitaryzm uśredniony
2.2.3. Utylitaryzm krytycznego poziomu i stanowisko poziomu bezwartościowego
2.2.4. Stanowisko ograniczonej ilości i stanowisko zmiennej wartości
2.2.5. Stanowisko leksykalne
2.3. "Twierdzenie o niemożliwości Teorii X"

3. Nieosobowy punkt widzenia a perspektywa podmiotu
3.1. Ograniczenie zasady użyteczności a wolność prokreacyjna
3.2. Wolność prokreacyjna a decyzje innych osób

Rozdział III
Osobowe uzasadnienie odpowiedzialności za przyszłe pokolenia

1. Konsekwencjalizm a obowiązki wobec przyszłych osób
1.1. Utylitaryzm istniejących osób
1.2. Utylitaryzm możliwych osób
1.3. Utylitaryzm aktualnych osób
1.4. Utylitaryzm koniecznych osób
1.5. Konsekwencjalny personalizm

2. Międzypokoleniowa sprawiedliwość a odpowiedzialność za przyszłe pokolenia
2.1. Złota reguła jako podstawa międzypokoleniowej sprawiedliwości
2.2. Międzypokoleniowa sprawiedliwość jako wynegocjowana zgoda
2.2.1. Warunki wstępne umowy międzypokoleniowej
2.2.2. Międzypokoleniowe negocjacje
2.3. Międzypokoleniowa sprawiedliwość jako uczciwość wobec przyszłych pokoleń
2.3.1. Sytuacja pierwotna i warunek bezstronności
2.3.2. "Motywacyjne założenie" w sytuacji pierwotnej
2.4. Sprawiedliwość w ramach międzypokoleniowej wspólnoty

3. Generocentryzm Davida Heyda
3.1. Osobowe wartości
3.2. Pojęcie potencjalności a moralny status przyszłych osób
3.3. Ograniczenia generocentryzmu

4. Odpowiedzialność za ideę Człowieka w ujęciu Hansa Jonasa
4.1. Kategoryczny charakter obowiązków wobec przyszłych pokoleń
4.2. Teleologiczna natura rzeczywistości a odpowiedzialność za ideę Człowieka
4.3. Indywidualna i społeczna odpowiedzialność za przyszłość

Rozdział IV
Rodzaje odpowiedzialności za przyszłe pokolenia a sposób ich uzasadniania

1. Odpowiedzialność rodzicielska za przyszłe dzieci
1.1. Cel prokreacji a przyszłe wartości
1.2. Kryteria oceny działań prokreacyjnych
1.3. Obowiązki związane z zaistnieniem nowych osób

2. Odpowiedzialność społeczna za następne pokolenie
2.1. Istnienie przyszłego pokolenia
2.2. Genetyczne uposażenie przyszłego pokolenia
2.3. Liczebność i warunki życia przyszłego pokolenia

3. Odpowiedzialność za odległe czasowo pokolenia
3.1. Problem normatywności natury ludzkiej
3.2. Problem zachowania środowiska naturalnego

Zakończenie

Bibliografia