Katolicka etyka wychowawcza (T. I-III)

Jacek Woroniecki OP
ISBN: 978-83-7702-815-5 (całość dzieła)

ISBN: 978-83-7702-816-2 (tom I)
Stron: 482

ISBN: 978-83-7702-817-9 (tom II)
Stron: 474

ISBN: 978-83-7702-818-6 (tom III)
Stron: 476

Format:&nbspA5&nbsp(oprawa twarda)
Rok wydania: 2014

Prezentujemy nowe wydanie fundamentalnego dzieła jednego z wybitniejszych filozofów XX w. Obecne wydanie obejmuje tekst Etyki w trzech tomach (t. 1: etyka ogólna, t. 2-3: etyka szczegółowa), biogram autora zawierający bibliografię oraz uwagi o doniosłości dzieła z uwagi na jego głębię antropologiczną, a także indeksy: osobowy i rzeczowy. Ponieważ poprzednie wydanie zostało ocenzurowane we fragmentach dotyczących sprawiedliwości, gdzie autor wskazywał i komentował błędy ustroju komunistycznego, praca redakcji nad nową edycją dotyczyła przede wszystkim uzupełnienia tekstu o fragmenty usunięte przez cenzurę. Obecne trzytomowe wydanie przynosi pierwotną, zgodną z zamierzeniem autora wersję dzieła. W trosce o jego dobrą recepcję tekst Etyki został ponadto przejrzany i poprawiony, pisownia zmodernizowana, a zapisy bibliograficzne zaktualizowane.
Szczegółowy biogram przybliża Czytelnikom niezwykłą postać Jacka Woronieckiego, specyfikę jego twórczości pisarskiej i działalności organizacyjnej oraz stan współczesnych badań nad jego dorobkiem. O. Woroniecki, którego 65-lecie narodzin do nieba obchodzimy obecnie, był teologiem i filozofem, etykiem, profesorem i rektorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, duszpasterzem i organizatorem życia społecznego w odrodzonej Polsce. Jego twórczość w tych licznych dziedzinach posiada wielką wartość kulturową oraz niesie nieprzemijające i aktualne treści. Podkreślając znaczenie o. Woronieckiego dla polskiej kultury i katolicyzmu Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II, wskazywał: „jego wkład w życie Kościoła w Polsce był olbrzymi. Był to wkład myśliciela, teologa, profesora i duszpasterza: łączył jedno z drugim. Niewątpliwie najtrwalej zostanie w skarbcu naszej katolickiej kultury przez swoje dzieła. Są wśród nich dzieła, których chyba długo jeszcze nic nie zastąpi”.
Najważniejszym z tych dzieł jest Katolicka Etyka Wychowawcza, która w czasach kryzysu wychowania na skutek upowszechnienia teorii antypedagogiki i relatywizmu moralnego okazuje się być szczególnie aktualną. Istotne wymiary jej niezbędności i aktualności są wyznaczone przez: konieczny związek, jaki dostrzega o. Woroniecki, pomiędzy etyką a antropologią, oraz pomiędzy pedagogiką i etyką. Ponieważ wychowanie jest oddziaływaniem na drugiego w celu umożliwienia mu pełnego rozwoju, musi się opierać na wiedzy o tym, kogo wychowywać, i do jakich postaw i celów. Odpowiedź zaś na pytanie: jak wychowywać, zdaniem Woronieckiego, wymaga wskazania na cnoty jako usprawnienia moralnego działania. Dzięki harmonijnemu połączeniu trzech płaszczyzn: etyki, antropologii i pedagogiki Katolicka Etyka Wychowawcza pozostaje niezastąpionym i wręcz niezbędnym uniwersalnym przewodnikiem po sprawach moralnych, pełnym realizmu i głębokiej mądrości.


SPIS TREŚCI

Tom I

Od Redakcji
Słowo z okazji pierwszego pełnego wydania
Przedmowa autora do pierwszego wydania tomu I
Przedmowa autora do drugiego wydania tomu I i do całości dzieła
Ryszard Polak Jacek Woroniecki OP - życie oraz poglądy etyczne i pedagogiczne
Zbigniew Pańpuch Doniosłość antropologiczna pedagogiki Jacka Woronieckiego

ROZDZIAŁ I. Pojęcia i wiadomości wstępne
1. Krótki rzut oka na rozwój etyki w ciągu wieków
2. Główne niedomagania w dzisiejszym nauczaniu etyki: intelektualizm moralny i indywidualizm
3. Przedmiot, metoda i podział etyki
4. Ogólna charakterystyka systemu etyki chrześcijańskiej w porównaniu z innymi systemami etycznymi

ROZDZIAŁ II. Cel w życiu człowieka
5. Celowość postępowania ludzkiego i pragnienie szczęścia jako jego naczelna pobudka
6. Bóg celem człowieka i źródłem szczęścia wiecznego
7. Wpływ celu ostatecznego na całe życie człowieka. Obowiązek czy szczęście?

ROZDZIAŁ III. Władze umysłowe człowieka i ich rola w życiu moralnym
8. Udział rozumu i woli w moralnym życiu człowieka. Ich wzajemne oddziaływanie na siebie
9. Rola rozumu w dziedzinie czynu. Sumienie i jego zadanie w życiu moralnym
10. Własna działalność woli. Jej czynności bezpośrednie i pośrednie
11. Wolność człowieka. Jej źródło we władzy, jaką wola posiada nad praktycznymi sądami rozumu

ROZDZIAŁ IV. Władze zmysłowe człowieka i ich udział w życiu moralnym
12. Uczucia, ich składniki organiczne i poznawcze. Ich klasyfikacja
13. Rola uczuć w życiu człowieka. Ich stosunek do działalności rozumu i woli
14. Temperament człowieka. Charakterystyka poszczególnych temperamentów. Doniosłość ich znajomości dla życia moralnego

ROZDZIAŁ V. Prawo moralne
15. Przyrodzona konieczność społeczeństwa ludzkiego i prawo moralne jako jego funkcja
16. Istota prawa moralnego i najgłębszy jego przejaw w samej naturze człowieka: moralne prawo przyrodzone
17. Objawione prawo Boże i jego podwójne zadanie. Prawo kościelne
18. Prawo ludzkie. Ustawodawstwo państwowe
19. Obyczaje społeczne. Narodowość i jej wartość dla życia moralnego

ROZDZIAŁ VI. Dobro i zło moralne
20. Przedmiotowy charakter etyki chrześcijańskiej
21. Okoliczności czynów ludzkich. Cel podmiotowy i jego doniosłość w życiu moralnym
22. Istota i źródło grzechu. Podział grzechów
23. Grzech śmiertelny i grzech powszedni
24. Sumienie i jego rola w stosunku do norm moralności

ROZDZIAŁ VII. Łaska
25. Nadprzyrodzona pomoc Boża w życiu moralnym człowieka
26. Szczególne zadania łaski spowodowane rozstrojem grzechu pierworodnego
27. Powstanie i rozwój łaski w duszy człowieka

ROZDZIAŁ VIII. Wychowanie
28. Usprawnienie psychicznych władz człowieka. Odrębność sprawności moralnych czyli cnót
29. Skłonności wrodzone i ich rozwój w okresie dzieciństwa
30. Sprawności nabyte i ich umiar
31. Cnoty kardynalne i wewnętrzny ich związek stanowiący o moralnym charakterze człowieka
32. Sprawności moralne ujemne czyli wady. Wady główne
33. Nadprzyrodzone usprawnienia natury ludzkiej. Cnoty wlane, teologiczne i moralne. Dary Ducha Św.

Tom II

ROZDZIAŁ IX. Wstępny
34. Własne cechy etyki szczegółowej w odróżnieniu od ogólnej. Jej podział

ROZDZIAŁ X. Roztropność, cnota dobrze wychowanego sumienia
35. Istota roztropności, jej zadania i jej cnoty pomocnicze
36. Składniki roztropności. Jej zakres i gatunki
37. Niedomagania roztropności oraz nadużywanie jej sprawności do złego, czyli roztropność ciała
38. Wychowanie roztropności oraz przez nią sumienia

ROZDZIAŁ XI. Wiara
39. Rola wiary w codziennym życiu człowieka i w wierzeniach religijnych ludzkości
40. Proces wiarygodności Objawienia chrześcijańskiego
41. Analiza aktu wiary. Jego charakter zarówno rozumny, jak i moralny. Jego zasługa i pewność
42. Cnota teologiczna wiary
43. Grzechy przeciw wierze i ogólne jej niedomagania
44. Wychowanie wiary i zmysłu katolickiego

ROZDZIAŁ XII. Nadzieja i bojaźń Boża
45. Cnota teologiczna nadziei
46. Bojaźń Boża i w szczególności dar bojaźni Bożej
47. Grzechy przeciw nadziei i bojaźni Bożej oraz wychowanie ich obu

ROZDZIAŁ XIII. Miłość
48. Psychologia miłości
49. Miłość Boga i bliźniego
50. Doskonałość miłości Boga, zarówno aktu, jak i cnoty
51. Grzechy przeciw miłości i wady, które się w szczególny sposób przeciwstawiają miłości Boga
52. Rozwój miłości w duszy i jej wychowanie

ROZDZIAŁ XIV. Cnota religii, czyli pobożności
53. Pobożność i gorliwość. Przykazania boskie pierwszej tablicy. Przykazania kościelne
54. Przewinienia przeciw cnocie pobożności
55. Wychowanie cnoty pobożności
56. Cnota pokuty

ROZDZIAŁ XV. Umiarkowanie i cnoty pokrewne
57. Cnota umiarkowania. Jej składniki. Cnoty zaliczające się do jej grupy. Powściągliwość
58. Cnoty wstrzemięźliwości i trzeźwości, ich niedomagania i wychowanie
59. Czystość osobista, jej niedomagania oraz wychowanie
60. Łagodność i wyrozumiałość. Grzechy gniewu i złości oraz wychowanie dziedziny gniewu
61. Pokora. Pycha i jej przejawy. Wychowanie pokory
62. Pilność. Umiejętność wypoczywania po pracy. Skromność w zachowaniu i w ubiorze

ROZDZIAŁ XVI. Męstwo i cnoty pokrewne
63. Cnota kardynalna męstwa i wady jej przeciwne. Wychowanie męstwa
64. Cierpliwość i długomyślność. Stałość i wytrwałość
65. Wielkoduszność, jej przedmiot, zadania i stopnie
66. Wady przeciwne wielkoduszności i wychowanie tej cnoty

Tom III

ROZDZIAŁ XVII. Wstępny
67. Pojęcia zasadnicze: miłość bliźniego i sprawiedliwość. Podział zagadnień

ROZDZIAŁ XVIII. Miłość bliźniego
68. Istotne cechy miłości bliźniego jako cnoty teologicznej. Inne przejawy miłości bliźniego i wynikająca stąd hierarchia
69. Główne czynności miłości bliźniego i cnoty jej towarzyszące
70. Wady będące zaprzeczeniem miłości bliźniego i główne przewinienia w tej dziedzinie
71. Wychowanie cnoty miłości odnośnie do samego siebie i bliźnich

ROZDZIAŁ XIX. Cnota kardynalna sprawiedliwości i najważniejsza jej postać - sprawiedliwość współdzielcza
72. Ogólne pojęcie sprawiedliwości. Jej przedmiot i zróżnicowanie
73. Sprawiedliwość współdzielcza i wynikające z niej główne obowiązki
74. Niedomagania sprawiedliwości współdzielczej i jej wychowanie

ROZDZIAŁ XX. Sprawiedliwość współdzielcza w stosunkach rodzinnych. IV przykazanie Boże
75. Obowiązki i cnoty życia rodzinnego oraz główne przewinienia przeciw nim
76. Miłość ojczyzny. Jej składniki, wychowanie oraz spaczenia. Miłość Kościoła
77. Cnoty pokrewne sprawiedliwości. Szacunek, posłuszeństwo, wdzięczność. Dar pobożności, czyli pietyzmu

ROZDZIAŁ XXI. Sprawiedliwość wymienna w odniesieniu do osoby ludzkiej. V przykazanie Boże
78. Obowiązki moralne względem osoby bliźniego, ich granice i odnośne wychowanie
79. Przewinienia przeciw V przykazaniu

ROZDZIAŁ XXII. Sprawiedliwość wymienna w stosunkach małżeńskich, czyli uczciwość małżeńska. VI i IX przykazanie Boże
80. Chrześcijańskie ustawodawstwo małżeńskie
81. Zasady współżycia małżeńskiego i przewinienia popełniane w jego ramach
82. Przewinienia przeciw małżeństwu popełniane poza nim

ROZDZIAŁ XXIII. Sprawiedliwość wymienna w dziedzinie majątkowej. VII i X przykazanie Boże
83. Prawo własności osobistej i jego uzasadnienie
84. Granice prawa posiadania własności prywatnej i drogi jego nabywania
85. Przewinienia przeciw własności posiadanej przez bliźniego
86. Przewinienia przeciw własności przy jej nabywaniu i zbywaniu
87. Hojność i przeciwne jej wady. Wychowanie hojności

ROZDZIAŁ XXIV. Sprawiedliwość wymienna w dziedzinie mowy
88. Mowa i jej rola w życiu moralnym. Ogólne przewinienia języka
89. Mowa w służbie prawdy, prawdomówność i jej granice. Dyskrecja i kłamstwo

ROZDZIAŁ XXV. Sprawiedliwość rozdzielcza
90. Sprawiedliwy udział w dobrobycie społecznym
91. Sprawiedliwość karna

ROZDZIAŁ XXVI. Zakończenie. Pełnia sprawiedliwości - doskonałość chrześcijańska
92. Ogólna nauka o doskonałości chrześcijańskiej
93. Doskonałość zawodowa. Zawód doskonałości

Indeks osobowy
Indeks rzeczowy