Filozofia nauk przyrodniczych. Uaktualniony wybór elementarnych kwestii

Zygmunt Hajduk
ISBN: 978-83-7702-529-1
Stron: 260
Format: B5
Rok wydania: 2012


SPIS TREŚCI

Przedmowa

Zagadnienia wstępne: Filozofia nauki

1. Nazwy filozofii nauki
1.1. Tradycyjne
1.2. Nowsze
2. Trzy poziomy teorii
3. Rekonstrukcjonizm i arekonstrukcjonizm
4. Grupy kategorii pojęciowych filozofii nauk przyrodniczych
4.1. Zadania i cele nauki
4.2. Granice nauki
4.3. Odkrycie
4.4. Wyjaśnianie
4.4.1. Przedmiot wyjaśniania generalizującego i teoretycznego
4.4.2. Eksplikacja pojęcia wyjaśniania jako jednego z dwu podstawowych rodzajów systematyzowania
4.5. Struktury nazwowe i zdaniowe
4.6. Kategorie analizowane w kontekście testowania
4.7. Społeczne, polityczne, etyczne i kulturowe implikacje nauki
5. Podział materiału

Część pierwsza: Filozofia nauki logicznego empiryzmu

1. Początki logicznego empiryzmu
1.1. Empiryzm Davida Hume'a
1.2. Logicyzm Bertranda Russella i formalizm Davida Hilberta
1.3. Logiczny pozytywizm - Koło Wiedeńskie, Wittgenstein I
1.4. Empiryzm logiczny
2. Konfirmacja
2.1. Paradoksy konfirmacji
2.2. Konfirmacja a logika ekstensjonalna
2.3. Nelsona Goodmana krytyka syntaktycznych analiz konfirmacji
3. Terminy teoretyczne
3.1. Definicja wyraźna terminów teoretycznych
3.2. Zdania redukcyjne
3.3. Teoremat Williama Craiga
3.4. Reguły korespondencji
4. Wyjaśnianie
4.1. Wyjaśnianie dedukcyjne
4.2. Wyjaśnianie statystyczne
4.3. Wyjaśnianie a prawdziwość

Część druga: Falsyfikacjonizm Karla R. Poppera

1. Falsyfikacjonizm ścisły
2. Zdania bazowe
3. Falsyfikacjonizm - fallibilizm
4. W stronę nowej orientacji

Część trzecia: Nowa filozofia nauki

1. Percepcja a teoria
1.1. Percepcja istotna
1.2. Trzy problemy percepcji
1.2.1. Psychologizm
1.2.2. Uteoretyzowanie percepcji
1.2.3. Problem relatywizmu
2. Presupozycje
2.1. Nauka normalna (w rozumieniu Thomasa S. Kuhna)
2.2. Twierdzenia paradygmatyczne
2.2.1. Kanta teoria założeń
2.2.2. Stanowisko Roberta G. Collingwooda
2.2.3. Stanowisko Duhema-Quine'a: holizm teoretyczny
2.3. Świat naukowca
3. Rewolucje naukowe
3.1. Rewolucja kopernikowska
3.1.1. Kontekst rewolucji kopernikowskiej
3.1.2. Recepcja hipotezy Kopernika
3.2. Zmiana pojęć
3.3. Teoria względności
3.4. Modyfikacje terminu "rewolucja naukowa"
4. Odkrycie
4.1. Kontekst odkrycia i kontekst uzasadniania
4.2. Dialektyka
4.3. Odkrycie naukowe
4.4. Zmiana w nauce
4.5. Metanaukowe tendencje badawcze w problematyce odkrycia naukowego
4.5.1. Wprowadzenie
4.5.2. Tendencja historyczna
4.5.3. Tendencja psychologistyczna
4.5.4. Tendencja epistemologiczna
4.5.5. Tendencja metodologiczna
4.5.5.1. Opozycja kontekstów
4.5.5.2. Kwestionowanie opozycji kontekstów
4.5.5.3. Podziały wieloczłonowe
4.5.5.4. Logika odkrycia
5. W stronę nowej epistemologii: epistemologia konsensualna jako umiarkowany historycyzm
5.1. Racjonalność
5.2. Wiedza naukowa i prawda naukowa
5.2.1. Wiedza naukowa a relatywizm
5.2.2. Prawda₁ i prawda₂
5.3. Kategoria obiektywności
5.4. Opisy i normy
5.5. Założenia i problemy przedstawionej epistemologii
5.6. Kontrowersyjność prezentowanej koncepcji nauki i filozofii nauki

Dodatek

1. Strukturalizm
2. Realizm - kognitywizm - konstruktywizm
3. Elementy aksjologii nauki
3.1. Metanaukowy kontekst aksjologii nauki
3.2. Zarys teorii wartościowania i wartości w nauce
3.3. Sądy wartościujące w nauce
4. Stanowiska w sprawie empirycznej porównywalności konstruktów teoretycznych
4.1. Wprowadzenie
4.2. Charakterystyka stanowiska standardowego
4.3. Konstruktywne kwestionowanie stanowiska standardowego
4.4. Próbne rozwiązania problemu dokonywania porównań
4.5. Rola percepcji wzrokowych w obserwacjach zmiany znaczenia terminów naukowych
4.6. Ogólny zarys próby skonstruowania podstaw dokonywania porównań

Bibliografia

Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy