Logika języka a gramatyka. Gramatyka spekulatywna a wybrane współczesne teorie lingwistyczne

Andrzej Krzysztof Rogalski
ISBN: 978-83-7702-479-9
Stron: 342
Format: B5
Rok wydania: 2012


SPIS TREŚCI

WYKAZ SKRÓTÓW

WPROWADZENIE

ROZDZIAŁ I
TRADYCJE GRAMATYCZNO-LOGICZNE W STAROŻYTNOŚCI I WE WCZESNYM ŚREDNIOWIECZU
1. Początki spekulacji językowej w filozofii starożytnych Greków
1.1. Elementy Platońskiej teorii języka
1.2. Teoria języka u Arystotelesa
1.3. Stoickie lekton i axioma
2. Ars grammatica
2.1. Starożytne ujęcia artis grammaticae
2.1.1. Teoria semantyczno-gramatyczna Apoloniusza
2.1.2. Tradycja gramatyczna przypisywana Dionizjuszowi Trakowi
2.2. Gramatyczna tradycja łacińska
3. Partes orationis w tradycji grecko-łacińskiej
3.1. Nazwa (nomen)
3.2. Czasownik (verbum)
3.3. Imiesłów (participium)
3.4. Wykrzyknik (interiectio)
3.5. Zaimek (pronomen)
3.6. Przyimek (praepositio)
3.7. Przysłówek (adverbium)
3.8. Spójnik (coniunctio)
4. Prekursorzy średniowiecznych analiz semantycznych
4.1. Problematyka gramatyczno-semantyczna u św. Augustyna
4.2. Postawienie kwestii semantycznej (Boecjusz)
5. Wczesnośredniowieczne rozważania gramatyczno-teologiczne

ROZDZIAŁ II
ŚREDNIOWIECZNA GRAMATYKA SPEKULATYWNA
1. Rozwój średniowiecznych dociekań gramatyczno-logicznych
1.1. Ewolucja formy gramatycznej: od glos do pierwszych samodzielnych traktatów poświęconych składni
1.2. Znaczenie badań Piotra Heliasa
2. Kontekst powstania modystycznej logiki języka
2.1. Wpływ tłumaczeń i komentarzy arabskich
2.2. Logica modernorum
3. Modystyczna teoria grammatica speculativa
3.1. Periodyzacja logiki modystycznej
3.2. Zakres oddziaływania logiki modystycznej
3.2.1. Tradycja modystyczna w krakowskiej Alma Mater
3.2.2. Reakcja gramatyki humanistycznej
4. Gramatyka jako nauka spekulatywna
5. Problematyka logiczna gramatyki spekulatywnej
5.1. "Sposoby oznaczania"
5.1.1. Modi significandi u Boecjusza i Marcina z Dacji
5.1.2. Modi significandi u Tomasza z Erfurtu
5.1.3. Modi significandi u Sigera z Cortraco
5.2. Składnia
5.2.1. Konstrukcja
5.2.1.1. Definicja konstrukcji
5.2.1.2. Rodzaje konstrukcji
5.2.2. Zgodność
5.2.3. Zupełność
5.3. Podsumowanie

ROZDZIAŁ III
NOAMA CHOMSKY’EGO PARADYGMAT BADAŃ NAUKOWYCH W LINGWISTYCE
1. Lingwistyka amerykańska pierwszej połowy XX wieku
2. Chomsky’ego styl badań nad językiem
3. Nowy model badań lingwistycznych: gramatyki generatywne
3.1. Generatywno-transformacyjny model języka
4. Zwrot ku gramatyce uniwersalnej
5. Architektura umysłu
5.1. Klasyczna architektura umysłu a modularny model języka
5.2. Modularność a interakcyjny model rozumienia języka

ROZDZIAŁ IV
RAYA JACKENDOFFA TEORIA JĘZYKA I UMYSŁU
1. Wokół relacji: myśl - język
2. Gramatyka kognitywna Ronalda Langackera
3. Język w ujęciu Raya Jackendoffa
3.1. Tworzenie języka
3.2. Struktura języka
3.3. Spójność struktury syntaktycznej
3.4. Zróżnicowanie frazy werbalnej
3.5. Konstrukcja zdań
3.6. Osobliwy charakter ludzkiej mowy
4. Koncepcja "architektury paralelnej" (AP)
4.1. Jackendoffa teoria znaczenia
4.1.1. Referencja i prawda w podejściu mentalistycznym
4.1.2. Podstawowe założenia mentalistycznej teorii znaczenia
4.2. Charakterystyka struktury pojęciowej
4.2.1. Sekwencja rzędowa
4.2.2. Kategorie ontologiczne
4.2.3. Struktura przestrzenna
4.2.4. Reguły preferencji oraz tzw. dot-objects
4.3. Kompozycyjność
4.4. Mentalizm w strukturze gramatyki
5. Egzemplifikacja "architektury paralelnej" (AP)
5.1. Argument na rzecz protojęzyka?
5.2. Analiza semantyczna złożeń typu N-N
5.3. Semantyka frazy nominalnej
5.3.1. Profilowanie
5.3.2. Modalność działania
5.3.3. Współ-kompozycja
5.4. Podstawowe relacje semantyczne
5.5. Uogólniony generatywny schemat dla funkcji F

ROZDZIAŁ V
PROBLEMATYKA GRAMATYKI UNIWERSALNEJ
1. Zagadnienie gramatyki uniwersalnej w modystycznej gramatyce spekulatywnej
2. Odrodzenie racjonalnej gramatyki
2.1. Kartezjusza mathesis universalis
2.2. Język w filozofii Johna Locke’a
2.3. Gramatyka z Port-Royal
2.4. Logika Étienne’a Bennota de Condillaca
3. Nowożytna gramatyka filozoficzna (racjonalno-spekulatywna)
4. Problem gramatyki uniwersalnej u Chomsky’ego
5. Pansemantyka Anny Wierzbickiej

ZAKOŃCZENIE

BIBLIOGRAFIA
I. Teksty źródłowe
A. Starożytne
B. Średniowieczne
C. Nowożytne i współczesne
D. Noam Chomsky. Bibliografia źródłowa, wybrane opracowania i recenzje
E. Ray Jackendoff. Bibliografia źródłowa
II. Encyklopedie, leksykony i słowniki pojęć filozoficznych
III. Antologie tekstów, wprowadzenia oraz omówienia ogólne
IV. Bibliografia szczegółowa

HIPOTEZA UPROSZCZONEJ SKŁADNI
SUMMARY
INDEKS OSOBOWY
INDEKS WAŻNIEJSZYCH POJĘĆ